Układanka z orłem

Dawne więzienie przy ul. Zamkowej w Kielcach jest jednym z najstarszych w Polsce. Od pół roku w jego murach działa Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej – multimedialne muzeum prezentujące historię miasta i regionu od powstania kościuszkowskiego po czasy PRL. Zwiedzający mają do dyspozycji dokumenty historyczne lub ich repliki. Na ekranach i monitorach wyświetlane są prezentacje oraz filmy historyczne. Z głośników rozlega się dźwięk – wspomnienia, relacje, odgłosy bitwy. W audiotece można posłuchać m.in. głosu marszałka Piłsudskiego, generałów Andersa i Bora–Komorowskiego. Pozostawiono część dawnych cel i lochów więziennych. To miejsce budzi refleksje.

W tej scenerii odbywają się lekcje historii, w których uczestniczą grupy od przedszkolaków po maturzystów. Cieszą się one ogromnym powodzeniem. Pewnie dlatego, że są to lekcje niezwykłe: z udziałem grup rekonstrukcyjnych z całego regionu, przypominają przedstawienia teatralne. Maluchy w ich trakcie robią plakaty, wycinanki, odbywają wirtualne spacery po Kielcach, poznając historię miasta. Gdy inne muzea święcą pustkami, na Zamkowej są tłumy odwiedzających w bardzo różnym wieku.

Dzisiaj też ogromny gwar, wszędzie słychać śmiech dzieci maszerujących po poszczególnych salach z biało–czerwonymi chorągiewkami w rękach. To maluchy z Przedszkola nr 43 przy ul. Astronautów w Kielcach. Zaglądają w każdy kąt, interesuje je stara broń i zmieniające się obrazy na monitorach, wystawa ilustracji do naszych pieśni narodowych. Może jeszcze nie wszystko rozumieją, ale podoba im się. Lekcja jest poświęcona naszym barwom narodowym i godłu państwowemu. Kiedy z kopert wypadają kolorowe układanki, dzieci są zachwycone, a prowadząca zajęcia Jolanta Białek, kierownik działu edukacji OMPiO, prosi, żeby ułożyły obrazek. – To jest orzeł! – krzyczą uradowane już po chwili. A pani Jola opowiada o złotych pazurkach, koronie i o historii Polski.

Tymczasem do zajęć przygotowuje się grupa młodzieży z gimnazjum integracyjnego nr 4 w Kielcach. – Tutaj więziono polskich patriotów, którzy walczyli o wolność, o niepodległość naszej ojczyzny. I chyba najtragiczniejszym momentem w historii tego więzienia były lata powojenne. Należało ono do UB i sowieckiego NKWD, wykonywano tu wyroki śmierci – opowiada młodzieży Jolanta Białek. – A dzisiejsza lekcja będzie poświęcona wielkim Polakom, patronom kieleckich ulic: Stefanowi Żeromskiemu, Wojciechowi Szczepaniakowi i innym.

– Poznałem tutaj postać Ignacego Paderewskiego. Wiedziałem z lekcji historii, kim był, ale dopiero teraz dowiedziałem się, jakim był człowiekiem. Nauczyłem się tu wielu wspaniałych rzeczy, w szkole pewnie bym sobie z tym nie poradził. Mogłem być w celach, w których przetrzymywano więźniów, mogłem zobaczyć autentyki wyroków śmierci, a na ekranach ludzi, którzy walczyli o wolność – mówi trzynastoletni Maciej Gula.

– Na historii w szkole tylko siedzimy w ławkach, czasem obejrzymy film. Tutaj mogliśmy zobaczyć wszystko na żywo, dotknąć, poczuć się, jakbyśmy tam byli – dodaje czternastoletnia Martyna Wójcik.

W Ośrodku Myśli Patriotycznej i obywatelskiej poznajemy najtrudniejszą część naszej historii. Czy dzieci potrafią ją zrozumieć? Trzeba próbować.

Dorota Kosierkiewicz