PUBLICYSTYKA

Wojskowe Obozy Internowania w okresie stanu wojennego

poniedziałek, 06 listopada 2023 14:14 / Autor: Paweł Michalec

Paweł Michalec

Powołania do wojska były jedną z wielu metod represjonowania niepokornych obywateli przez komunistyczne władze. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. tzw. inteligentna forma internowania stała się kolejnym elementem szykan. Wezwania na trzymiesięczne „szkolenie wojskowe” dostali jesienią 1982 r. działacze opozycji, przede wszystkim NSZZ „Solidarności”, których uznano za najbardziej aktywnych. Represje tego typu dotknęły także niektórych członków organizacji młodzieżowych m.in. Niezależnego Zrzeszenia Studentów, którzy z kolei otrzymali powołania do odbycia dwuletniej, zasadniczej służby wojskowej. Podstawowym celem tych działań było osłabienie opozycji przed ogólnopolskim protestem przeciwko delegalizacji NSZZ „Solidarność”, zapowiadanym na 10 listopada 1982 r.

Wojskowe Obozy Internowani, funkcjonujące w źródłach również jako Wojskowe Obozy Specjalne, czy też „kompanie polowe” utworzone zostały 5 listopada 1982 r. w trzynastu jednostkach polskiego wojska. Po analizie i konfrontacji dostępnych materiałów udało się ustalić nazwiska 65 mężczyzn (61 rezerwistów i 4 poborowych) z terenu Kielecczyzny, którzy jesienią 1982 r. dostali wezwania do Wojskowych Obozów Internowania. Największa liczba powołanych rezerwistów z tego terenu trafiła do Czerwonego Boru (Jednostka Wojskowa nr 3466). Była to grupa 32 osób. Po 14 rezerwistów z Kielecczyzny zostało wysłanych do Budowa – JW nr 1013 i miejscowości Czarne – JW nr 2198. Jedną osobę skierowano natomiast do JW nr 1649 w Gorzowie Wielkopolskim. Czterech młodych opozycjonistów z regionu świętokrzyskiego, którzy zostali powołani do odbycia zasadniczej służby wojskowej trafiło do Jednostki Wojskowej nr 1991 w Chełmie.

W obozach nasilono indoktrynację polityczną, prowadzoną przez aparat polityczno-wychowawczy. Rezerwistów nakłaniano do współpracy ze służbami wojskowymi. Prowadzono intensywne działania mające na celu pozyskanie osobowych źródeł informacji spośród wcielonych i nawiązanie kontaktu ze źródłami informacji, które uprzednio współpracowały z SB. Była to zatem bardzo dotkliwa forma represji, która wpisywała się w szerokie spektrum szykan zastosowanych przez komunistyczne władze w okresie stanu wojennego.

3. Książeczka1 4. Książeczka2

Książeczka Wojskowa Jana Gwizdaka z adnotacją potwierdzającą pobyt w Jednostce Wojskowej nr 1013 Budowo, w okresie 5 XI 1982 – 3 II 1983 r. Zbiory Jana Gwizdaka.

1. IPN1