Pandemia pogłębiła problem zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży

Psychospołeczne konsekwencje pandemii COVID-19 i możliwe rozwiązania – pod takim tytułem odbyła się konferencja zorganizowana przez Departament Ochrony Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

Podczas spotkania specjaliści dyskutowali na temat niepokojącego wzrostu zapadalności na zaburzenia psychiczne wśród dzieci i młodzieży, w tym: poczucia osamotnienia, obniżenia nastroju czy myśli samobójczych, próbowali także znaleźć rozwiązania, które mogłyby zapobiec tej tendencji w przyszłości.

– Po trzeciej fali pandemii Covid – 19 wiemy, że ta choroba wywołuje liczne skutki zdrowotne wśród społeczeństwa, i to nie tylko somatyczne. Przede wszystkim – psychiczne. W sposób szczególny dotknęła najmłodszych, którzy w trakcie pandemii dość długo zamknięci byli w domach. Ta przymusowa izolacja, szczególnie od szkoły, zrodziła dalekosiężne skutki – powiedział wicemarszałek Marek Bogusławski.

Swoimi przemyśleniami na temat zorganizowanej niedawno przez Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii konferencji podzieliła się Bogumiła Niziołek, dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

– Pandemia ujawniła przede wszystkim nierówności społeczne i edukacyjne wśród dzieci, szczególnie zaś u dzieci niepełnosprawnych. Dużym problemem okazał się brak dostępności wielu ludzi do technologii internetowej. Zintensyfikowały się również problemy psychiczne dzieci i młodzieży, które wcześniej podlegały terapiom, bo w pandemii wiele terapii było niedostępnych. Z badań przedstawionych na konferencji wynika również, że niektóre dzieci i młodzież narażeni byli bardziej na przemoc domową. A to wiązało się  z wyzwaniami, jakie wynikły z dłuższego niż dotychczas pozostawania pod jednych dachem rodziców i dzieci. U dzieci nasilił się też lęk o zdrowie najbliższych – przedstawiła najświeższe wyniki badań dyrektor Bogumiła Niziołek.

O psychospołecznych konsekwencjach pandemii i głównych założeniach reformy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, mającej na celu zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych w opiece psychiatrycznej, mówiła doktor Aleksandra Olawska- Szymańska, konsultant wojewódzki w dziedzinie Psychiatrii Dzieci i Młodzieży.

Nowy model systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży składa się z trzech poziomów referencyjnych, które mają za zadanie odciążyć oddziały psychiatryczne i stworzyć w całej Polsce placówki, które mogłyby zająć się kompleksową terapią dziecka i rodziny oraz terapią grupową osób małoletnich. Chodzi też o utworzenie oddziałów psychiatrycznych dziennych dla pacjentów, którzy nie wymagają hospitalizacji całodobowej.

Jak stwierdziła dr Olawska- Szymańska, zbyt dużo dzieci trafia do szpitala psychiatrycznego, w większości są to dzieci z problemami wychowawczymi, a nie takie, które wymagają naprawdę leczenia szpitalnego. Ich problemy mogliby rozwiązać psychologowie i psychiatrzy, działający poza oddziałami szpitalnymi np. w Ośrodkach Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży, albo w dziennych centrach zdrowia.

O tym, jak wychowawcy i rodzice mogą sobie radzić z dziećmi i młodzieżą uzależnioną od m.in. telefonów komórkowych mówiła dr Anna Przenzak ze Świętokrzyskiego Centrum Psychiatrii w Morawicy. Wśród czynników chroniących przed nadużywaniem nowych technologii znalazły się: nauka kompetencji społecznych, nabycie umiejętności radzenia sobie z emocjami i uczenie się strategii radzenia sobie ze stresem. Nadal nauczyciele i dyrektorzy nie mają pomysłu na aktywność podczas przerw szkolnych. Formułowanie ciągłych zakazów do młodzieży, ustalanie sztywnych limitów używania internetu, demonizowanie technologii odnosi tylko odwrotny skutek.

O swoich doświadczeniach z dziećmi i młodzieżą podczas pandemii mówiły również: Danuta Kossak z Miejskiego Zespołu Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Kielcach i Renata Kopyś z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kielcach.