[FOTO] "Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze". Niezwykła wystawa w Tokarni

Bohaterami multimedialnej wystawy plenerowej są generał Stanisław Maczek i jego żołnierze, którzy walczyli w 1. Dywizji Pancernej. Ekspozycja została przygotowana w trzech językach i została organizowana przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Generała Maczka w Bredzie.

– Wystawa opowiada o żołnierzach, którzy ruszają do boju 1 września i kończą szlak bojowy ostatniego dnia wojny. Jest to opowieść o męstwie, o heroizmie, o szaleńczej odwadze i codzienności, bo życie żołnierza nie polega tylko na tym, żeby strzelać do wroga bądź chronić się przed kulami. Ta codzienność to czekanie na bój – mówi Wojciech Kalwat, kurator wystawy z Muzeum Historii Polski.

Na wystawie zostały przedstawione początki kariery wojskowej Stanisława Maczka od czasów przed I wojną światową i awansu na polu bitwy w 1919 roku, przez wojnę obronną z września 1939 roku, w której 10. Brygada Kawalerii pod dowództwem Stanisława Maczka zdołała osłonić przed Niemcami Armię "Kraków", ewakuację przez Węgry i Francję na wyspy Brytyjskie, aż po lądowanie aliantów w Normandii i serię zwycięskich bitew z 1944 roku gdzie 1. Dywizja Pancerna generała Maczka uwolniła od okupacji niemieckiej kolejne miejscowości Francji, Belgii i Holandii. Na końcu ukazane zostały powojenne losy żołnierzy, z których część założyła rodziny na Zachodzie, a pozostali, pomimo niebezpieczeństw wynikających z podporządkowania Polski Sowietom, zdecydowała się na powrót do ojczyzny.

Jak podkreśla Wojciech Kalwat, generał Maczek był wyjątkowym dowódcą, który nie przegrał żadnej bitwy.

– Jest to absolutny ewenement. Jego działania zbrojne we wrześniu 1939 roku są przykładem tego, jak bardzo skromnymi siłami można walczyć przeciwko potężnej armii. Pod jego rozkazami było siedem tysięcy żołnierzy, którzy walczyli przeciwko 40 tysiącom. Dysponował 42 pojazdami, a wrogie wojska miały 500 czołgów i pojazdów pancernych. Jego dywizja jedyna jednostka Wojska Polskiego we wrześniu 1939 roku przekroczyła niepobita granicę polsko-węgierską – relacjonuje Wojciech Kalwat.

Wystawa składa się z wielkoformatowych plansz i kontenera, w którym znajdują się multimedia.

– Jej kształty i kolory symbolizują coś zimnego, pancernego i wojsko. Z kolei kontener oznacza ruch, bo ci żołnierze byli w ruchu od pierwszego do ostatniego dnia wojny. Dodatkowo na zewnętrznych stronach plansz znajdują się oznaczenia czołgu dowodzenia generała Maczka – opisuje kurator wystawy.

Do odwiedzenia ekspozycji zachęca Tadeusz Sikora, dyrektor Muzeum Wsi Kieleckiej. – Dla mnie jako muzealnika to zupełnie nowy sposób aranżacji i przedstawienia tematu. Jest to niesłychanie istotny temat z punktu widzenia historii Polski. Wystawa wyjątkowa ze względu na sposób prezentacji i na tematykę – mówi Tadeusz Sikora.

Wystawa została przygotowana w 2019 roku z okazji 75. rocznicy wyzwolenia holenderskiej Bredy. Ekspozycja miała premierę we wrześniu 2019 roku w Warszawie, co wpisało się w obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Wirtualną wersję wystawy można znaleźć na platformie Google Arts&Culture. Z kolei na kanale You Tube Muzeum Historii Polski są do obejrzenia dwa filmy wyprodukowane w związku z wystawą przez Muzeum Historii Polski: dokument Rafała Geremka "Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku" oraz miniatura Agaty Mianowskiej "Marian na wojnie. Animowana historia Mariana Walentynowicza".

Wystawę będzie można zwiedzać do 27 czerwca.