Ksiądz Andrzej Kwaśniewski: Wspominamy archiwariusza diecezji kieleckiej księdza Józefa Zdanowskiego

Dzień Archiwisty obchodzimy 30 września. Przybliżymy więc księdza Józefa Zdanowskiego, archiwariusza diecezji kieleckiej, wykładowcę Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Żył na przełomie XIX i XX wieku.

Miał bardzo bogatą osobowość. Pochodził z rodziny ziemiańskiej, o świadomości, jakie znaczenie ma polska historia i kultura. Dzięki zamożności rodziny otrzymał bardzo staranne wykształcenie w kraju i za granicą. Odebrał też patriotyczne wychowanie. Rodzina wspierała powstańców listopadowych i styczniowych. W takiej rodzinie zrodziło się powołanie kapłańskie księdza Józefa.

Ksiądz Józef Zdanowski ma duże zasługi dla diecezji kieleckiej, jeśli chodzi o archiwum, bibliotekę seminaryjną oraz muzeum diecezjalne. Jak wyglądała jego działalność?

Największa jego działalność dotyczy dwudziestolecia międzywojennego, kiedy biskupem kieleckim był Augustyn Łosiński. Ksiądz Józef był wykładowcą WSD i zajmował się biblioteką. Zgromadził starodruki po skasowanych klasztorach w diecezji kieleckiej. Miał też bogaty dorobek piśmienniczy, są w nich 24 publikacje i 22 rękopisy. On, jako budowniczy seminarium, wykładowca, zajmujący się biblioteką, kiedy przyszła zmiana kodeksu kanonicznego w 1917 roku pojawiło się prawo i obowiązek utworzenia archiwum diecezjalnego, podjął się tego zdania. W 1931 roku biskup mianował go archiwariuszem, aby mógł tworzyć archiwum diecezjalne. Z jednej strony byliśmy zapóźnieni, a z drugiej strony byliśmy pionierami. Zapóźnieni - ponieważ w innych diecezjach już istniały archiwa w myśl nowych przepisów. Pionierami - ponieważ w latach 70. XIX wieku ks. Władysław Siarkowski, mający w swym dorobku 150 publikacji naukowych i popularnonaukowych, wydzielił akta konsystorskie oddzielając od bieżącej kancelarii, sporządził inwentarz i przeniósł te akta konsystorskie do odrębnego pomieszczenia.

Więcej powiemy w audycji: "Historia na fali" w czwartek 25 września, o godz. 20 w Radiu eM Kielce.