KULTURA
"Wstępna Środa następuje, kuchareczka żur gotuje" - etnograf opowiada o dawnych zwyczajach
!["Wstępna Środa następuje, kuchareczka żur gotuje" - etnograf opowiada o dawnych zwyczajach](/media/k2/items/cache/776b963bad9a831e50cea4e0d315b73c_XL.jpg)
!["Wstępna Środa następuje, kuchareczka żur gotuje" - etnograf opowiada o dawnych zwyczajach](/media/k2/items/cache/776b963bad9a831e50cea4e0d315b73c_L.jpg)
Środa Popielcowa w tradycji ludowej była nazywana Środą Wstępną. Dzień rozpoczynający sześciotygodniowy okres postu nie zawsze jednak wyglądał tak jak dziś. Dawne zwyczaje nieco różniły się od współczesnych praktyk.
- Popielcem nazywano kiedyś pokutników, którym publicznie posypywano głowy popiołem. Takie ceremonie odbywały się już w IV wieku. Te osoby były zobowiązane pokutować za swoje ciężkie grzechy przez 40 dni, aż do Wielkiego Czwartku, kiedy odbywała się spowiedź - informuje Mateusz Wierciński, etnograf z Muzeum Wsi Kieleckiej.
- Niektórzy myśleli, że popiół bierze się z kości zmarłych. Tymczasem wiadomo, że powstaje on z poświęconych w minionym roku palm. W gruncie rzeczy palma jest symbolem nie tylko życia, ale również męczeństwa. Popiół z niej jest bardzo ważnym znakiem. Przypomina, że ziemskie bogactwa przemijają, tak jak nasze życie, co potwierdzają słowa wypowiadane przez księdza podczas Mszy świętej „Pamiętaj człowiecze, że prochem jesteś i w proch się obrócisz” - tłumaczy Wierciński.
Środa Popielcowa rozpoczyna czterdziestodniowe przygotowania do Wielkanocy. Tego dnia obowiązuje ścisły post, co oznacza, że należy unikać pokarmów mięsnych. Jak ten okres wyglądał dawniej?
- Kiedyś ludzie nie mieli wyjścia, musieli pościć. Przednówek zawsze wiązał się z tym, że kończyły się zapasy żywności, a pierwszych owoców jeszcze nie było - mówi Wierciński. - W Środę Popielcową obnoszono po wsi garnek z suchym popiołem, który następnie tłuczono. Był to znak dla mieszkańców, że zaczyna się post. Na wszelki wypadek przy karczmach w widocznym miejscu zawieszano śledzia, czy też szkielet rybi, żeby dać do zrozumienia, że wizyty w tym miejscu powinny być skrócone. Ponadto tego dnia gotowano żur. Jak mówiło przysłowie „Wstępna Środa następuje, kuchareczka żur gotuje”. Odbywały się również spotkania gospodyń i gospodarzy, którzy dyskutowali na temat upraw i tego, czy nadchodząca wiosna będzie urodzajna, czy też nie - opowiada etnograf.
![Trwa Festiwal im. Krystyny Jamroz](/media/k2/items/cache/3027774066d3d51f42733c22ffd606c1_L.jpg)
![Wkrótce zakręci się wiatraczek](/media/k2/items/cache/0a578aecd4b115f7c1b34a1df9b2a4b5_L.jpg)
![„Dialogi Barw” w Okrąglaku](/media/k2/items/cache/b9982b60f4e867dbb53886d851037b2a_L.jpg)
![[FOTO] Kolejny raz przypominają wizerunek Kielc](/media/k2/items/cache/947cab8ca4f26771da81f25ee9f9dcaf_L.jpg)
![Teatr Żeromskiego ogłosił datę powrotu na Sienkiewicza](/media/k2/items/cache/20dad505a09d22c3f262f781f5d36d71_L.jpg)
![W Wąchocku i w Kielcach będą promować Dni Muzyki Dawnej](/media/k2/items/cache/773d3e1134ad6ad8b4a82ed347dd98e7_L.jpg)
![„Zameczek” zaprasza młodzież na wakacyjne warsztaty](/media/k2/items/cache/4ce18cec5c22264c19f858822ae73d9b_L.jpg)
![Poznaj propozycje Kieleckiego Centrum Kultury na wakacje](/media/k2/items/cache/3b43f25afbed9f19bf5aa99c6cbc684b_L.jpg)
![Wielkie gwiazdy zaśpiewają „Od Nowa” w Kielcach. Wiemy, kto wystąpi i mamy bilety](/media/k2/items/cache/065ea14241ea843818cc22c621d69131_L.jpg)