Trzy wystawy o transformacji. Co mówią zmiany o współczesnym społeczeństwie?

W czerwcu mija 30 lat, od kiedy Polska rozpoczęła transformację ustrojową, niosącą za sobą szereg przeobrażeń społecznych, ekonomicznych i gospodarczych. Przemiany te miały też istotny wpływ na przestrzeń, w której żyjemy. Odpowiedź na pytanie, co te zmiany mówią o współczesnym społeczeństwie, będzie można poznać odwiedzając trzy wystawy zaprezentowane w Instytucie Dizajnu.

Na wystawie "Biruta i inne obiekty, które zostały biedronkami" będzie można prześledzić losy kieleckiej kawiarni Biruta, a od 2000 roku - dyskontu. Ekspozycja przybliża tajemniczą historię tego obiektu, ujawnia nieznanych do tej pory autorów budynku i pierwotne projekty. Zwiedzający będą mogli dosłownie zajrzeć do wnętrza dawnej kawiarni, wkładając głowę do makiety obiektu oraz używając okularów 3D. Przedstawione zostaną oryginalne plany "Biruty" z 1972 roku oraz archiwalne wycinki z gazet. Zwiedzający będą mogli również zobaczyć mapę "birutyzacji", czyli lokalizację obiektów-birut.

Po przyjrzeniu się temu, jak transformacja wpłynęła na obiekty o funkcji rozrywkowej, będzie można zobaczyć, jakim przekształceniom ulegały świętokrzyski krajobraz, wieś i miasta. Paweł Pierściński uchwycił na swoich fotografiach krajobraz Ponidzia, detale Puszczy Jodłowej, wnętrza zakładów przemysłowych dawnego Staropolskiego Okręgu Przemysłowego dokumentując zmieniającą się rzeczywistość w industrializującej i urbanizującej się Polsce. Opracowane na bardzo wysokim poziomie technicznym odbitki pokazywane były na licznych wystawach, a do albumów i na pocztówki trafiały najbardziej rozpoznawalne kadry. Stopniowo kolory opowieści o stachanowskiej pracy i wierze w postęp zbladły, a ta stała się historią o eksploatacji i wyczerpaniu.

Wystawa zostanie zaprezentowana w lewej nawie Galerii Głównej ID, która została pomalowana na jodłowy kolor, intrygujący i nawiązujący do świętokrzyskiej puszczy, krajobrazu silnie obecnego w fotografii Pierścińskiego. Dodatkowym komentarzem do wystawy będą fragmenty filmów dokumentalnych i kronik z burzliwego okresu przemian przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Rozwinięciem wątków poruszanych na wystawie będą działania plenerowe i warsztatowe prowadzone wokół tematu transformacji ostatnich trzech dekad w Starachowicach, a punktem wyjścia projektu - przemiany gospodarcze i społeczne, które były efektem upadku Fabryki Samochodów Ciężarowych "Star".

Na piętrze w przestrzeni wystawienniczej ID obejrzeć będzie można ekspozycję "Proste historie", opowiadającą o fenomenie polskich ogródków działkowych, którym niestraszne były żadne zmiany. Autorzy wystawy analizują zjawisko ogrodów i zadają pytanie, jak pomimo burzliwej historii Polski udało im się zachować swoją autonomię i wyjątkowość. Na ekspozycję składa się m.in. prezentacja 16 makiet altan działkowych, a dopełni je stworzony na potrzeby wystawy mały ogródek, który będzie można uprawiać przez cały czas trwania wystawy.

Wernisaż odbędzie się w piątek, 26 czerwca, o godzinie 18. Ekspozycje będzie można oglądać do 13 września.