Rozpoczęła się konferencja naukowa w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości

Przeprowadzenie obrad w Kielcach, mieście nierozerwalnie związanym z czynem zbrojnym Józefa Piłsudskiego oraz tradycjami legionowymi ma wymiar symboliczny dla upamiętnienia wydarzeń sprzed stu lat. - Nawiązujemy do tradycji kieleckich, do tej pięknej karty w dziejach historii Polski, kiedy to wymarsz kadrowej do Kielc i jej postój w naszym mieście zapoczątkował drogę do niepodległości. Mottem konferencji jest zaczerpnięty z Pieśni Legionowej fragment "Na stos rzuciliśmy...", bo odwołujemy się do tej tradycji, gdzie każdy z przedstawicieli społeczeństwa polskiego zaakcentował swoją obecność i swój udział w drodze do niepodległości - mówi prof. dr hab. Stanisław Wiech z Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i kierownik Zakładu Historii Polski i Powszechnej XIX wieku.

Dlaczego w Kielcach została zorganizowana taka konferencja? - Wielkie wydarzenie w dziejach społeczeństwa i narodu skłaniają do różnego typu przedsięwzięć. Myślę, że przedsięwzięcie naukowe jest także takim zapotrzebowaniem na upamiętnienie wydarzeń, które były przełomowe dla historii państwa polskiego. Jest to okazja do refleksji, zadumy, ale także do podjęcia dyskusji nad wydarzeniami, które nadal elektryzują pamięć i naszą historię, bo odwoływanie się do tak chlubnych wydarzeń, jak odzyskanie niepodległości na pewno jest dla całego społeczeństwa ważnym momentem spojrzenia za siebie i dokonania bilansu - tłumaczy profesor Wiech.

- Co do oceny przyjęcia marszałka Józefa Piłsudskiego w Kielcach nadal toczą się dyskusje, natomiast gdybyśmy spojrzeli na to z innej perspektywy, to jest to ciekawy element oceny postaw społeczeństwa, jego zróżnicowania wewnętrznego, ale też spojrzenia na to, co było finałem. Odzyskanie niepodległości zjednoczyło cały naród i w tym momencie bez względu na istniejące waśnie, emocje i pewne uprzedzenia ten fakt stał się symboliczny. Przyjazd marszałka Piłsudskiego z Magdeburga już nie budził żadnych kontrowersji, społeczeństwo go powitało entuzjastycznie - dodał.

W dwudniowej konferencji weźmie udział 26 prelegentów, którzy reprezentują 17 instytucji naukowych z całej Polski, a w ich wystąpieniach dominować będą trzy motywy. Pierwszy to refleksja ogólnoeuropejska, historia i dojście do niepodległości w kontekście wydarzeń ogólnoeuropejskich, drugi to podkreślenie roli regionu poświęcone głównie tematom dotyczącym czynu legionowego. Oddzielnie w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach odbywać się będzie panel i dyskusja na temat wkładu duchowieństwa, jego roli i postaw w ważnych latach odzyskiwania niepodległości.

Konferencję naukową zainaugurował wykład prof. dr hab. Andrzeja Nowaka z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w którym zadał pytanie "Czy polskość to nienormalność". - Trzeba zastanowić się nad tym, czy rzeczywiście można uznać, że polska historia w wieku bezpaństwa była historią typową, taką jak każda inna, czy jednak była wyjątkowa. Nawiązuję tutaj do głośnego eseju napisanego przed Donalda Tuska 31 lat temu wydrukowanego w "Znaku", ale nie w aspekcie politycznym. Donald Tusk sformułował tam tezę, że polska historia nie była normalna i z tym się zgadzam, ale tę nienormalność przypisał winie polskiej i z tym się nie zgadzam, bo nie zgadza się to z faktami historycznymi. Jednak to rozbiory, likwidacja państwa polskiego zdecydowana przez trzy sąsiednie mocarstwa sprawiła, że historia Polski przebiegała w nietypowy sposób, niełatwo dający się porównać z historiami wielu innych wspólnot narodowych w Europie, ale przez to jest tak ciekawa i warto ją zrozumieć - uzasadniał profesor.

Podkreślił, że jego zdaniem w Kielcach ukształtował się najlepszy w skali kraju ośrodek badań nad historią Polski XIX wieku głównie pod kierunkiem profesorów Wiesława Cabana i Stanisława Wiecha. - Tu akurat ta refleksja nad specyfiką polskiej historii, doświadczeniem historycznym Polaków w XIX wieku jest najdojrzalsza. Zaprezentowanie tej refleksji szerszej publiczności i zachęta do udziału w tym namyśle ludzi zainteresowanych historią wydaje mi się najbardziej wskazana, szczególnie w przeddzień setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Dr Michał Zawisza z Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej delegatury w Kielcach zaznaczył, że świętowanie setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w Kielcach rozpoczęło się już w zeszłym roku. - M.in. Instytut Pamięci Narodowej rozpoczął organizację różnego rodzaju wydarzeń. Praktycznie przez cały rok trwały zajęcia z uczniami, podczas których zapoznawaliśmy ich z tematyką niepodległościową. Jeżeli chodzi o wydarzenia scricte naukowe to konferencja w Kielcach dotycząca historii Polski w XIX i XX wieku jest najważniejsza. Jako dowód na to może służyć to, że na nasze zaproszenie odpowiedziało wielu wybitnych naukowców reprezentujących znaczące ośrodki naukowe m.in. Warszawę, Kraków, Gdańsk, Lublin czy Łódź.

Tematyka wystąpień jest bardzo ciekawa i zróżnicowana. Podczas dwudniowego wydarzenia znajdą się referaty dotyczące pomysłów na odzyskanie niepodległości, na wizję przyszłego niepodległego państwa, na kwestie związane z polityką mocarstw wobec ziem polskich czy działalności Legionów Polskich. Będą też wystąpienia dotyczące biografii osób mniej znanych, ale również bardzo zasłużonych dla naszej wolności.

Organizatorami konferencji są Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Sesje będą odbywać się w sali konferencyjnej Rady Miasta Kielce im. Stefana Artwińskiego, Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” oraz Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach.