Słuchaj nas: Kielce 107,9 FM | Busko-Zdrój 91,8 FM | Święty Krzyż 91,3 | Włoszczowa 94,4
Szukaj Facebook Twitter Youtube
Radio eM

REGION

Kończy się karnawał, a w środę Popielec. Jak było dawniej?

wtorek, 16 lutego 2021 15:35 / Autor: Beata Kwieczko
Kończy się karnawał, a w środę Popielec. Jak było dawniej?
Fot. Mariusz Łężnik
Kończy się karnawał, a w środę Popielec. Jak było dawniej?
Fot. Mariusz Łężnik
Beata Kwieczko
Beata Kwieczko

Przed nami Środa Popielcowa, która kończy okres karnawału i rozpoczyna Wielki Post. W tradycji ludowej była nazywana Środą Wstępną. Jednak nie zawsze czas ten wyglądał tak jak dziś. Czterdziestodniowy post poprzedzały huczne ostatki.

Nazwa karnawał pochodzi od łacińskiego słowa carrus navalis, które oznacza wóz morski, czyli łódź na kołach, którą w starożytności obwożony był posąg Dionizosa. Drugie znaczenie wywodzi się od włoskiego carnevale, co miało oznaczać pożegnanie mięsa. Kulminacyjnym punktem okresu karnawałowego były ostatki.

– Okres karnawałowy nazywany był też zapustami i nazwa ta funkcjonuje do dzisiaj. Ostatnie trzy dni zapustów to był tzw. mięsopust lub kuse dni. Podczas nich zabawa karnawałowa osiągała apogeum i dni te były określane również jako diabelskie, ponieważ kusy to także określenie diabła – mówi  dr Małgorzata Imiołek, kierownik działu edukacji etnograficznej w Muzeum Wsi Kieleckiej.

Czas karnawału w kulturze ludowej był pełen obrzędowości, która ma swoje korzenie w epoce przedchrześcijańskiej. Tuż przed Środą Popielcową, zwaną również Wstępną, odbywały się spotkania zwane kusokami.

– Polegały one na tym, że w karczmach zbierały się zamężne gospodynie, które przewodziły zabawom obrzędowym. Do środka wnoszono kłodę, a kobiety wykonywały taniec na len i konopie. Starały się skakać jak najwyżej, bo wierzono, że wysokie skoki zapewnią dobry wzrost tych roślin – tłumaczy Małgorzata Imiołek.

– Oprócz tego karnawał był okresem zawierania małżeństw oraz zaręczyn. Panny i kawalerowie, którzy nie zdołali znaleźć drugiej połowy, byli wytykani przez całą społeczność, bo to burzyło koło życia specyficzne dla mieszkańców wsi – dodaje.

Środa Popielcowa rozpoczynała Wielki Post, a Popielec wziął swoją nazwę od obrzędu posypywania głów popiołem. Rytuał ten miał oznaczać żal, skruchę i oczyszczenie. W liturgii Kościoła funkcjonuje od XI wieku i został wprowadzony dla wszystkich wierzących przez papieża Urbana II.

Nowy numer!

Zapraszamy do nas

Zgłoś news
POSŁUCHAJ
WIDEO