REGION
Jak w dawnych czasach świętowano Boże Narodzenie na kieleckiej wsi?
![Jak w dawnych czasach świętowano Boże Narodzenie na kieleckiej wsi?](/media/k2/items/cache/1a917a20a7353843046291614395608f_XL.jpg)
![Jak w dawnych czasach świętowano Boże Narodzenie na kieleckiej wsi?](/media/k2/items/cache/1a917a20a7353843046291614395608f_L.jpg)
Nie było choinki, a podłaźniczka i snopy siana, liczba potraw - nieparzysta, a Boże Narodzenie kojarzyło się nie tylko z Dzieciątkiem w żłóbku, ale także z nadchodzącym końcem świata. Nie brakowało jednak opłatka, suszonych owoców i ozdób. Tak świętowano w dawnych czasach na kieleckiej wsi.
W kieleckim Dworku Laszczyków możemy obejrzeć wystawę "Hej, Hej lelija. Panna Maryja porodziła syna", która prezentuje dawne tradycje, zwyczaje oraz sztukę ludową, związaną ze świętami Bożego Narodzenia.
- Wigilia to nie tylko świętowanie narodzin, ale także czekanie na powtórne przyjście Chrystusa. Wierzono wówczas, że w uczcie wigilijnej uczestniczyli też zmarli, dlatego dokładano puste nakrycie na stole – wyjaśnia doktor Mateusz Wierciński z Muzeum Wsi Kieleckiej.
Co jedzono podczas wigilijnej wieczerzy?
Wieczerzę rozpoczynano od podzielenia się opłatkiem i złożenia życzeń. Spożywane potrawy przygotowywane były z płodów ziemi: zboża, mąki, kaszy, jarzyn, suszonych owoców, miodu i roślin strączkowych. Z ryb jadano głównie solone śledzie. Ważna była również dekoracja izby i stołu wigilijnego..
- Po ujrzeniu pierwszej gwiazdy na niebie, przynoszono snop niemłóconego zboża, rozstawiano je po rogach, a pod stół wigilijny rzucano słomę. Obwiązywano również stół sznurem lub łańcuchem, aby chleb trzymał się domu i było go zawsze wystarczająco. Pod stołem kładziono także metalowe przedmioty związane z orką, między innymi sierpy i lemiesze – wymienia nasz rozmówca.
Nie było tradycyjnej dużej choinki, ozdobionej lampkami i łańcuchami. Zamiast niej, domy dekorował podłaźnik. Co to było?
- To gałąź sosnowa lub szczyt z zielonego drzewka. Umieszczano go nad stołem wigilijnym i ozdabiano rajskimi jabłuszkami, orzechami, słomianymi łańcuchami i opłatkowymi „światami”. Jak wierzono, podłaźnik zapewniał szczęście i pomyślność w domu, symbolizował raj – tłumaczy dr Mateusz Wierciński.
Jaka wigilia, taki cały rok
Przebieg tego dnia był prognozą, jak będą wyglądać pozostałe dni tego roku. Obserwowano pogodę, zachowanie ludzi, a nawet cienie na ścianach. Wróżby odnosiły się także do zbiorów, zamążpójścia czy ożenku. W wigilię nie można było się kłócić, wybaczano sobie – tego wieczora ma zapanować pokój, święty czas oczekiwania na Zbawiciela.
Jak długo świętowano?
Okres Bożego Narodzenia nazywano „godami” czy „godnymi świętami”. Trwał aż do święta Matki Bożej Gromnicznej – 2 lutego. W tym okresie śpiewa się kolędy i utrzymuje w domu świąteczne dekoracje.
![Sceny rodem z filmu akcji w… Nowej Wsi](/media/k2/items/cache/f02a009a4f5bdf3b203bc68fff0929c6_L.jpg)
![Pobiegnij w szczytnym celu. Zostały ostatnie dwa tygodnie na zapisy](/media/k2/items/cache/8419d3e53727a1484582d80521454c5e_L.jpg)
![Podpalenie wagonu kolejki i kłopoty trojga nastolatków](/media/k2/items/cache/e2a0d890deca0ad20ee1642e14c91a13_L.jpg)
![Rewolucja w leczeniu pacjentów pulmonologicznych w szpitalu w Czerwonej Górze](/media/k2/items/cache/77672b3f0c0d134c9431804038bd5bf8_L.jpg)
![Utonięcia w regionie. Służby biją na alarm](/media/k2/items/cache/27f62f535b1f6b506caf2837fc337fad_L.jpg)
![Cytomammobus dotrze do kolejnych miejscowości](/media/k2/items/cache/08a3196be102b97b8a16c5c452f82f17_L.jpg)
![Miliony na inwestycje w ochronę powietrza w regionie](/media/k2/items/cache/7e32fd3e98a5ebdc673e9c87e81aad4d_L.jpg)
![Oddaliła się z zakładu opiekuńczego. Odnaleźli ją policjanci](/media/k2/items/cache/edde4743d3a9a8e4cc9f3649d1448ac7_L.jpg)
![Wspólne leczenie uzdrowiskowe dla małżonków](/media/k2/items/cache/67ac7a12bc73b9bca724d6498edf3ebf_L.jpg)