Ja tego nie zrobię?! Fenomen wyzwań internetowych

Jaki może być challenge internetowy? Nie brakuje tych pozytywnych – pomocnych, kreatywnych i rozwijających.

– Na przykład wyzwania biegowe, które cieszą się dużą popularnością i często idą w parze ze zbiórką pieniędzy na cele charytatywne. Cały świat uczestniczył też w Ice Bucket Challenge, czyli w wyzwaniu polegającym na polewaniu się zimną wodą z lodem. Jego wykonanie połączone było ze zbiórką środków na pomoc dla osób cierpiących na stwardnienie zanikowe boczne – mówi Katarzyna Oberda, psycholog. – Są też wyzwania mające na celu rozwijanie zainteresowań. Na przykład challenge czytelniczy, który zakładał przeczytanie jak największej ilości książek – dodaje.

Istnieją też wyzwania tak absurdalne i nieodpowiedzialne, że człowiekowi może zrobić się słabo na samą myśl o nich.

– Uczestnicy mają za zadanie sfilmować siebie podczas jedzenia łyżki mielonego cynamonu w mniej, niż 60 sekund, nie pijąc przy tym niczego. Jest to trudne i niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ cynamon bardzo wysusza usta i gardło. W efekcie może to prowadzić do problemów z oddychaniem, kaszlu i wymiotów – tłumaczy Katarzyna Oberda.

Inne z kolei mogą okazać się wręcz śmiertelnie niebezpieczne. Nie tak dawno temu w mediach było głośno o 10-latce z Włoch, która podjęła popularne, TikTokowe wyzwanie "blackout challenge". Polegało ono na podduszaniu się, aż do utraty nieprzytomności. Jak ustalili śledczy, dziewczynka założyła na szyję pasek i wstrzymała oddech. Jednocześnie próbowała nagrać całą sytuację. Finał był tragiczny. Doszło do zatrzymania akcji serca i dziecko zmarło w szpitalu.

– Jest także niebieski wieloryb. Niewinnie brzmiąca nazwa, prawda? W rzeczywistości jest to wyzwanie, które doprowadziło do śmierci wielu młodych osób. Polegało ono na wykonywaniu różnych zadań, łatwiejszych i trudniejszych. Niektóre z nich zakładały samookaleczanie się. A wygrywa ta osoba, która na końcu popełni samobójstwo we wskazany sposób – mówi Katarzyna Oberda. – Wyzwań tego typu jest znacznie więcej.

Wciąganie cukru nosem, banany zapijane Sprite'm (efekt podobny do mentosa wrzuconego do CocaColi, z tymże w żołądku), koronawirus challenge, jedzenie kapsułek do prania, robienie selfie na wysokich budynkach lub wzniesieniach bez żadnych zabezpieczeń. A lista pomysłów "aspirujących celebrytów" jest znacznie dłuższa.

Pozostaje pytanie: co skłania ludzi - nie tylko młodych - do podejmowania się takich zadań?

– Wbrew pozorom nie jest to wyłącznie domena dzieci i młodzieży. Osoby starsze także często decydują się na udział w absurdalnej "zabawie". Obecnie temu zjawisku bardzo sprzyja pandemia. Wielu ludzi pozostaje w domach, mają ograniczony kontakt z innymi, spędzają dużo czasu w sieci. I te wyzwania stają się sposobem na zabicie nudy, a przy okazji na zdobycie akceptacji i uznania wśród internautów – tłumaczy Katarzyna Oberda. – Podjęcie wyzwania dodatkowo wzmacnia pewność siebie. Zapewnia ten "dreszczyk emocji", który pozwala wyrwać się z monotonii – dodaje.

Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze potrzeba utrzymania swojej pozycji w grupie znajomych.

– Osoba, która asertywnie wyłamuje się z grupy, jest przez nią piętnowana. Dokładnie ten sam mechanizm działa w przypadku internetowych wyzwań. Młodzi ludzie są szczególnie podatni na krytykę oraz odrzucenie, dlatego tak ważne jest, by mogli budować poczucie swojej wartości w realnym otoczeniu – tłumaczy Katarzyna Oberda.

Jak zauważa specjalista, istotne jest rozsądne i zrównoważone korzystanie z Internetu, a także pielęgnowanie prawdziwych relacji międzyludzkich. Rodzice natomiast powinni poświęcać czas dzieciom i żywo interesować się tym, w jaki sposób korzystają one z sieci.

– Nie mówimy tutaj o nadmiernej kontroli, ale o zwykłej profilaktyce, która wynika z rodzicielskiej troski. Naprawdę, lepiej jest zapobiegać, niż później żałować zaniechania – podsumowuje psycholog.