Czerniak, najczęstszy nowotwór skóry

- Czerniak może rozwijać się z wcześniej istniejących znamion (to około 40 proc. przypadków). Dlatego każda zmiana w obrębie tzw. pieprzyków powinna zaniepokoić pacjenta. W szczególności jeśli dochodzi do zgrubienia znamienia, powstania guzka czy też kiedy zauważymy, że rozwija się stan zapalny wokół pieprzyka. Pacjenci zgłaszają też zaczerwienienie, świąd, podkrwawienia znamienia, a także zmiany wielkości, zabarwienia albo kształtu – informuje dr Monika Kucharczyk, dermatolog.

Każdy z nas może samodzielnie skontrolować swoje znamiona i pieprzyki za pomocą prostego badania, określanego jako reguła ABCDE.  A czyli asymetria, zmiana kształtu. B to brzegi, często wyglądają na nierówne i postrzępione. C - czerwony, czarny lub niejednorodny kolor. D - duży rozmiar. E jak ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu.  To wskaźnik, który powinien dać sygnał, czy niezbędna jest wizyta u lekarza.

- Nie powinniśmy też zapominać, że nawet 60 proc. czerniaków powstaje w skórze niezmienionej, tzn. że nagle pojawia się zmiana, która wygląda jak mały płaski pieprzyk i zaczyna rosnąć. Zwykle bardzo dynamicznie i szybciej niż pozostałe znamiona. Czasami jest to zmiana barwnikowa, charakteryzująca się czerwonym i szybko rosnącym guzkiem. Mamy jednak pewien odsetek czerniaków bezbarwnikowych, które są podstępne, szybko rosną i są bardzo, bardzo agresywne – wyjaśnia dermatolog.

Jak zauważa dr Kucharczyk najlepszym sposobem jest wykonywanie profilaktycznych dermatoskopii.

 - Jest to badanie, które za pomocą urządzenia dermatoskopu, możemy ocenić znamiona pod powiększeniem i wytypować te, które budzą niepokój onkologiczny. Dzięki temu badaniu jesteśmy w stanie wykryć bardzo wczesne zmiany, które dają pacjentom szansę na wyleczenie, bo czerniak we wczesnym etapie jest w 100 proc. uleczalny – mówi.

Najczęstszą przyczyną zachorowania na raka skóry jest poparzenie słoneczne. Najbardziej narażone są osoby o jasnej karnacji skóry, jasnych włosach, z licznymi piegami.

 – To czynniki ryzyka czerniaka, których nie jesteśmy w stanie zmienić. Czasami mamy pewne predyspozycje genetyczne i na to też nie mamy żadnego wpływu. Natomiast czynniki, które mają ogromne znaczenie to przede wszystkim unikanie nadmiernej ekspozycji na światło naturalne, czyli słońce, ale również solaria i przede wszystkim unikanie poparzeń słonecznych.  W szczególności zwraca się uwagę na poparzenia słoneczne w dzieciństwie, ponieważ to one są bardzo silnym czynnikiem, który może sprzyjać rozwojowi czerniaków również w późniejszych latach – tłumaczy dr Kucharczyk.

Dlatego tak ważne jest stosowanie kremów z filtrem i odzieży ochronnej. Szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci, by unikały eksponowania na słońce, przynajmniej w godzinach kiedy najczęściej dochodzi do poparzeń, czyli między 10 a 14.