Otwarcie wystawy o rozliczeniu niemieckich zbrodniarzy

W czasie II wojny światowej kilkaset tysięcy funkcjonariuszy III Rzeszy było odpowiedzialnych za śmierć około 13 milionów osób. Po wojnie prokuratura RFN postawiła przed sądami 87 tysięcy z nich. Skazano 6,5 tysiąca, a jedynie 182 osoby dostały wyroki dożywotniego więzienia.

– Pomimo, że rozliczenia z nazistami w całej Europie rozpoczęły się jeszcze w 1945 roku, późniejszych procesów norymberskich i późniejszych wyroków, tylko niewielu wojennych zbrodniarzy dosięgnęła prawdziwa sprawiedliwość. Nie mogło być inaczej skoro w powojennych Niemczech nawet Konrad Adenauer, który był antynazistą, otaczał się i korzystał z doświadczenia wojennych zbrodniarzy – wyjaśniał dr Karol Nawrocki, prezes IPN.

Wystawę przygotowali pracownicy kieleckiej delegatury.

– Wykorzystaliśmy materiały, które pochodzą z około 60 różnych instytucji. Duża część to zbiory Instytutu Pamięci Narodowej, ale wiele z fotografii trafiło do nas spoza Polski – z Niemiec, Austrii, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Izraela. Myślę, że udało nam się stworzyć spójny i ciekawy obraz omawianej tematyki  – tłumaczył dr Michał Zawisza, historyk z IPN w Kielcach i jeden z twórców wystawy.

Ekspozycja składa się z 27 plansz podzielonych na dwie części. W pierwszej ukazano zasięg rozliczeń w poszczególnych krajach Europy. W tym również podzielonych Niemiec oraz Austrii. W drugiej znalazły się przykłady zbrodni i odpowiedzialnych za nie osób, które nigdy nie stanęły przed sądem lub zostały uniewinnione nawet mimo obciążających zeznań lub dowodów winy. Opisy zostały przygotowane w języku polskim i angielskim.

– W ostatnich latach jesteśmy świadkami procesu dochodzenia do sprawiedliwości i prawdy o tym ile Polska straciła podczas niemieckiej okupacji. W tym kontekście trzeba patrzeć również na to co działo się z wojennymi zbrodniarzami i jak wyglądało rozliczenie ich czynów – dodał senator Krzysztof Słoń.

Ujęcia z sal sądowych, dokumentacja zbrodni, czy powojenne zdjęcia zbrodniarzy, którzy wymknęli się wymiarowi sprawiedliwości, pochodzą z różnych źródeł: polskich i zagranicznych archiwów, muzeów, bibliotek oraz agencji prasowych.