Obchodzimy święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jak robiono to przed laty?

29 kwietnia 1919 roku Sejm Ustawodawczy ustanowił Święto Narodowe Trzeciego Maja. W okresie dwudziestolecia międzywojennego był to dzień, w którym często organizowano manifestację bądź defilady wojskowe, a ich rozmach ustępował jedynie tym związanym z 11 listopada. Obchody organizowano jednak już podczas zaborów.

– W Kielcach odprawiano uroczyste nabożeństwa w katedrze i kościele garnizonowym w których licznie uczestniczyli mieszkańcy Kielc, żołnierze i przedstawiciele organizacji politycznych oraz samorządowych. Uroczyste pokazy, koncerty orkiestr wojskowych i strażackich oraz kwesty odbywały się w parku miejskim. Kwiaty składano pod pomnikiem Stanisława Staszica. Tradycją stały się okolicznościowe odczyty, akademie i występy w Teatrze Polskim przy ulicy Sienkiewicza – wyjaśnia Marcin Kolasa z Muzeum Historii Kielc

W latach trzydziestych XX wieku bardzo ważny stał się Majowy Bieg Narodowy. Odbywał się on w różnych kategoriach wiekowych, a miejscem startu był plac Wolności. Towarzyszyły mu też inne zawody sportowe – bieg o nagrodę starosty, wyścig kolarski czy wydarzenia organizowane przez Motocyklowy Klub Związku Strzeleckiego.

Po II wojnie światowej władza zakazała obchodzenia święta 3 Maja… choć nie od razu.

„W 1945 r. świętowano na szczeblu państwowym – wprawdzie uroczystości propagandowo przystrojono portretami Lenina, ale twórców konstytucji, reformatorów z okresu Sejmu Czteroletniego, komunistyczny aparat propagandowy próbował przedstawić niemal jako protoplastów ludowej Polski”, czytamy na stronie IPN.

Ta intryga spaliła jednak na panewce, a w następnych latach komuniści tępili już wszelkie przejawy patriotyzmu wyrażane przez Polaków 3 Maja.

Przez lata PRL (ale także w trakcie zaborów) święto 3 Maja trwało w zakamuflowanej formie jako święto kościelne ku czci Najświętszej Marii Panny Królowej Polski. Mimo prób reżimów, uroczystości te często nabierały patriotycznego wymiaru, a nabożeństwa w tym dniu kończyły się odśpiewaniem „Roty” bądź „Boże coś Polskę”.

Na szczęście od 1989 roku nikt nie blokuje już uroczystości majowych, a te cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. W tym roku ma być podobnie, a obchody rozpoczną się od Mszy Świętej i odśpiewania Mazurka Dąbrowskiego przed Dawnym Pałacem Biskupów Krakowskich.

– Dalsza część uroczystości odbędzie się w Parku Miejskim, gdzie zaplanowano koncerty, występy artystyczne, atrakcje dla najmłodszych i wojskową grochówkę – wylicza Ireneusz Piasecki, dyrektor generalny Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Źródła: ipn.gov.pl, Muzeum Historii Kielc