Znamy najświeższe dane na temat czytelnictwa

Jest tragicznie, ale przynajmniej stabilnie. Takie wnioski można wyciągnąć z opublikowanego dzisiaj raportu przez Bibliotekę Narodową. W ostatnim roku 63 procent Polaków nie sięgnęło po żadną książkę. 16 procent rodaków nie przeczytało nawet 3 stron tekstu, żadnego fragmentu książki, żadnej gazety, żadnej wiadomości w internecie. To grupa pozostająca poza kulturą pisma, do której ostatnio dołączyły kolejne 2 procent Polaków. Mamy jeden pozytyw. W ostatnim roku grupa czytających ponad 7 książek rocznie powiększyła się o 2 punkty procentowe - z 8 do 10. Gdzie powinniśmy szukać przyczyn tak złej sytuacji czytelnictwa? Dyrektor generalna Polskiej Izby Książki Grażyna Szarszewska mówi, że pod uwagę powinniśmy wziąć uwarunkowania ekonomiczne, socjologiczne i historyczne. - Polska ludność w sporej części mieszka poza miastami. Przeważnie czytelnictwo rozwijało wśród mieszczan. To zapewne ma wpływ na współczesność. Okres komunizmu też oddziałuje, kiedy dużo się czytało, ale tytułów do wyboru było niewiele i nie mieliśmy alternatyw wypełniania wolnego czasu. Zmiana ustrojowa, która miała przynieść wypełnienie luk w ofercie książkowej zbiegła się także z rozwojem angażującej telewizji i internetu. Złożyło się wiele czynników w czasie, gdy spodziewaliśmy się większej dynamiki wzrostu czytelnictwa – mówi dyrektor generalna Polskiej Izby Książki Grażyna Szarszewska.

Przyjrzyjmy się sytuacji na naszym terenie. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach po pierwszym kwartale 2017 roku w swojej bazie miała 11940 czytelników. To około 6 proc. populacji stolicy województwa świętokrzyskiego. Jednocześnie instytucję opuściło 413 czytelników. Do biblioteki wojewódzkiej chodzimy coraz rzadziej i wypożyczamy mniej. Jednak z danych biblioteki wynika, że coraz większym zainteresowaniem cieszą się publikacje elektroniczne.

Zdaniem księgarzy sytuacja czytelnictwa zarówno w ujęciu ogólnokrajowym, jak i lokalnym sprawia wrażenie ustabilizowanej. Nie obserwujemy drastycznych zmian. Mogłoby być lepiej, zwłaszcza jeśli mówimy o poziomie czytelnictwa na tutejszym rynku. Mamy do czynienia z grupą ludzi, którzy zawsze czytali książki i będą czytać. To bibliofile szukający kontaktu z książką, dobrem kultury – mówi Oskar Tracz, przedstawiciel kieleckiej księgarni Wiedza. - Dystrybucja książki utrzymuje się na poziomie, który nas satysfakcjonuje. Mamy stałe grono klientów, które odwiedza nas od lat – opowiada Małgorzata Zielińska z księgarni Tak Czytam jednocześnie przepuszczając do kasy kolejnych kupujących. A kim oni są? - Kiedyś na podstawie obserwacji próbowaliśmy ustalić naszą grupę docelową. Zauważyliśmy, że sprzedajemy wiele książek kierowanych do czytelnika do około 10 roku życia. Potem następowała przepaść w grupie wiekowej. Kończyła się ona na czytelnikach po trzydziestce – zdradza Małgorzata Zielińska.

Według ostatnich badań Komisji Europejskiej na temat czytelnictwa Polska zajmuje 5 miejsce wśród państw wspólnoty. Od końca. Księgarze mówią, że lekarstwem dla rynku może okazać się krytykowana ustawa o jednolitej cenie książki. Według przewidywań nowe regulacje osłabiłyby pozycje wielkich sieci dystrybucyjnych i stworzyły szanse dla niewielkich wydawców. Być może dzięki temu w nowościach pojawiłoby się coś więcej niż odgrzewane kotlety i karykatury romansów.