KOŚCIÓŁ
"Tak Wierzę": Ksiądz Tomasz Gocel: Śmierć księdza Jerzego była przełomem
Rozmowa księdzem doktorem Tomaszem Gocelem, dyrektorem Archiwum Diecezji Kieleckiej.
Mija 40. rocznica męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Jakie ślady jego obecności odnajdujemy w diecezji kieleckiej?
Z przedstawicielami diecezji ksiądz Jerzy zetknął się w latach 60. XX wieku w wojsku. Wówczas w gronie 270 kleryków z całej Polski było 14 z Kielc. Ksiądz Jerzy służył razem z ks. rektorem Władysławem Sową, ks. Henrykiem Dudkiem i z ks. Janem Pragnącym. Później prawdopodobnie dwa razy odwiedził naszą diecezję. W okresie tzw. karnawału Solidarności uczestniczył we mszy św. za Ojczyznę we Włoszczowie. W 1984 roku prawdopodobnie nocował w budynku seminarium duchownego. Niewiele osób wie o tym fakcie, ponieważ ze względów bezpieczeństwa, zachowywano go w największej tajemnicy.
Jaka była reakcja na jego męczeńską śmierć?
Księża byli oburzeni brutalnością bezpieki. Uważano, że zabójstwo ks. Jerzego pogorszy relacje państwo-Kościół. Dodam, że aż 14 tajnych współpracowników księży, po zabójstwie ks. Jerzego, zrezygnowało ze współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa PRL.
We Włoszczowie zbudowany został symboliczny grób księdza Jerzego, na wzór żoliborskiego. Odbywały się też msze święte za Ojczyznę. Każdego miesiąca odprawiano je we włoszczowskiej parafii oraz rocznicę męczeńskiej śmierci kapelana Solidarności - w kieleckiej katedrze. O wielkiej roli męczennika, mówił w swoich kazaniach ks. prof. Daniel Olszewski, wykładowca historii Kościoła w seminarium duchownym. W jednym z kazań, wygłoszonym w lutym 1985 roku, które zachowało się w Archiwum Diecezjalnym, mówił o męczeństwie księdza Jerzego i przewidział wyniesienie go na ołtarze.
Pamięć o księdzu Popiełuszce była obecna przez kolejne lata.
W Kielcach w 2004 roku, z inicjatywy Solidarności, jednej z ulic nadano imię księdza Jerzego Popiełuszki. Jest to część trasy wylotowej na Tarnów i Busko Zdrój. W rocznicę zamordowania ks. Jerzego w 2018 roku ustanowiono Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych. W związku z jego obchodami prezentowane są okolicznościowe artykuły w prasie katolickiej i audycje radiowe.
W Kielcach jest też pomnik ks. Jerzego oraz jego relikwie.
Pomnik, z inicjatywy świętokrzyskiej Solidarności, został odsłonięty w 15 rocznicę śmierci męczennika w 1999 roku. Oprócz tego, działacze świętokrzyskiej Solidarności ufundowali trzy inne pomniki: przy sanktuarium na Żoliborzu, w Paryżu na placu Mulino, w Staszowie i Skarżysku (będzie odsłonięty za kilkanaście dni). Relikwie błogosławionego wprowadzono m.in. do kościoła św. Stanisława biskupa i męczennika na kieleckim Barwinku w 2017 roku, z inicjatywy proboszcza i zarazem kolegi ks. Jerzego z wojska ks. Mariana Janusa. Znajdują się one w nawie bocznej kościoła, obok relikwii św. Jana Pawła II. Podawane są do ucałowania we wspomnienie bł. ks. Jerzego Popiełuszki 19 października.
Jakie znaczenie ma dla nas dziś męczeństwo księdza Jerzego?
Morderstwo ks. Jerzego skompromitowało władzę komunistyczną i zapoczątkowało jej upadek. Ksiądz Jerzy nauczał Ewangelii, mówił o przebaczeniu, odwadze, według dewizy: zło dobrem zwyciężaj. Nauka jego jest wciąż aktualna.
Dziękuję za rozmowę.
Więcej w audycji: "Tak Wierzę" we wtorek 15 października o godz. 20 w Radiu eM Kielce