Odkrywamy św. Jana Pawła II

- Nauczanie świętego Jana Pawła II wciąż trzeba zgłębiać i odkrywać. Choćby to skierowane do rodzin, których jest patronem.

- Osobowość papieża w dużym stopniu naznaczona została przez wczesną śmierć matki, a potem brata i ojca. Żył w czasach dwóch systemów totalitarnych: nazizmu i komunizmu, które deptały ludzką godność i rodzinę. Jednak pomimo tych doświadczeń pozostał on „świadkiem nadziei”. W adhortacji poświęconej rodzinie: „Familiaris consortio”, obok zagrożeń wskazywał także na źródła nadziei dla rodziny, jej rolę i zadania związane z realizacją misji na ziemi. Papież przywracał godność rodzinie, która służy spotkaniu człowieka z człowiekiem i człowieka z Bogiem. Widział w niej pierwsze i naturalne środowisko ewangelizacji i katechizacji, ponieważ rodzice nie tylko przekazują dziecku życie, ale mają także obowiązek zrodzić je do wiary. W Masłowie w 1991 roku Jan Paweł II podkreślał, że dziecko zawsze jest darem, choć czasami trudnym do przyjęcia. W tej homilii, wygłoszonej podczas szalejącej burzy, kryje się autentyczna troska o człowieka, zmaganie się z wyzwaniami współczesnego świata oraz niestrudzona walka prowadzona w obronie człowieka. Jan Paweł II zdecydowanie wypowiadał się także na temat eutanazji, konfliktów zbrojnych, terroryzmu, a więc wszystkich tych wyzwań, gdzie na uszczerbek była narażona godność i życie człowieka.

- Biograf papieża George Weigel nazwał katechezy na temat ludzkiej seksualności „bombą zegarową z opóźnionym zapłonem”. Dlaczego?

- Dlatego, że to nauczanie, zawarte w czterech tomach katechez pod znamiennym tytułem: „Mężczyzną i niewiastą stworzył ich”, wciąż czeka na odkrycie. Już używamy określenia teologia ciała. Oznacza to, że naszym zadaniem jest odkrycie pełni i piękna człowieczeństwa, które zawiera się również w cielesności. Kiedy sobie uświadamiamy, że ktoś tak znamienity, jak papież zabrał głos na temat ludzkiej seksualności, określają akt małżeński darem i realizacją woli Bożej, to brzmi to zaskakująco. Jan Paweł II wzywał też do poszanowania daru seksualności, który nie może być wykorzystany przeciwko człowiekowi.

- Wiele uwagi w swym nauczaniu Jan Paweł II poświęcił także aspektom pracy.

- Znamy Karola Wojtyłę, jako człowieka ciężkiej pracy fizycznej i umysłowej. Jego doświadczenie znalazło odzwierciedlenie w encyklice: „Laborem exercens”. Jest to wspaniały poemat na temat pracy. Ukazuje człowieka, jako współpracownika w ogrodzie Bożych spraw i jest stworzony do pracy, jak ptak do latania. Bóg obdarza człowieka powołaniem do pracy, która nie jest karą, ale powołaniem. Bardzo ciekawym wątkiem w tej papieskiej teologii pracy jest coś, co nazywamy sprzężeniem zwrotnym. Człowiek cieszy się owocami swej pracy: dziełem artystycznym, przedmiotem, rzeczą, budowlą, które są wytworem jego geniuszu, sprytu, zaradności, umiejętności. Ale na tym nie koniec, bo to, co człowiek wytworzył wpływa też na niego. Owoc mojej pracy służy mnie samemu i ma mnie rozwijać. Wielkość pracy polega więc na tym, że rozwijamy się tworząc, a owoce naszej pracy mają nas doskonalić i wprawiać w zachwyt.

- Przy kościele akademickim działa Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców „Talent”. Na co najczęściej pracodawcy zwracają uwagę w papieskim nauczaniu?

- Przypominając, że nadrzędnym celem jest zbawienie, przedsiębiorca musi także odkrywać wartość i godność osób, za które jest odpowiedzialny. Dla pracowników pracodawca ma być wzorem, ma inspirować, samemu dając się też zainspirować pracownikom. Ważne jest też poczucie sprawiedliwości społecznej. W Polsce wielu rzeczy musimy się jeszcze uczyć. Na przykład w przypadku kryzysu w firmie najpierw wynagrodzenie powinien otrzymać pracownik, ponieważ pracodawca ma zabezpieczone fundusze w postaci środków produkcji. Nasze Duszpasterstwo, na prośbę przygotowujących nowy projekt ustawy było również proszone o opinię w sprawie wolnej niedzieli.

- Jakie stanowisko zajmujecie w tej sprawie?

- Oczywiście, że niedziela powinna być oddana pracownikowi, aby mógł poświęcić ten czas na pogłębienie relacji z Bogiem, drugim człowiekiem i otaczającą przyrodą. Wskaźniki ekonomiczne także potwierdzają, że gospodarka nie ma prawa na tym ucierpieć, a zyskujemy człowieka, który zwiększa swą wydajność. Przykładem jest pewien biznesmen, mający trzy własne sklepy wielkopowierzchniowe od początku swej działalności (15 lat) nigdy nie pracował w niedzielę. Efekt jest taki, że za kilka tygodni otwiera czwarty sklep. W tej chwili ma około stu aplikacji osób, które chcą u niego pracować. Jego działalność potwierdza, że można świetnie prosperować i zarabiać nie kalecząc własnej godności poprzez przymus pracy w niedzielę.

- Jan Paweł II w swym nauczaniu kierował wymagające słowa także do polityków.

- Kościół musi zajmować się polityką, ale nie może być partyjny. W dokumencie „Laborem exercens” papież przywołuje pojęcie polityki sięgające tradycji arystotelesowskiej, czyli rozumnej troski o dobro wspólne. Różni się ono od postoświeceniowego rozumienia polityki, jako dążenia do zdobycia władzy i jej utrzymania. W polityce chodzi o to, by używając rozumu, wziąć się do pracy i troszczyć się o dobro wspólne. To jest zadanie dla wszystkich. Stąd też Kościół, do którego należy ponad 90% ochrzczonych Polaków, nie może być wyłączony z przestrzeni politycznej. Względem polityków papież był wymagający, a jednocześnie rozumiał czym jest kompromis polityczny i umiejętność negocjacji.

- Co podkreślał Jan Paweł II zwracając się do polityków?

- Przede wszystkim kierował ich uwagę na sumienie. W Skoczowie w 1995 roku mówił: „Polska potrzebuje ludzi sumienia”. Nie potrzeba nam polityków konfesyjnych, zideologizowanych, przekonanych o posiadaniu jedynej prawdy, potrzeba nam ludzi, którzy wsłuchują się w swoje sumienie. W 2000 roku papież ogłosił patronem polityków Tomasza Morusa - człowieka, który w poczuciu odpowiedzialności za swe sumienie nie ugiął się wobec relatywizujących propozycji Henryka VIII, ale oddał życie za prawdę. Kolejną umiejętnością polityka powinna być zdolność koncyliacyjna, budowanie mostów z tymi, którzy nie podzielają jego sposobu myślenia. Jan Paweł II zwraca więc uwagę na umiejętność dialogu i zdolność do współpracy przy różnych barwach politycznych. Następnie ważne są kompetencje wynikające z przygotowania merytorycznego oraz wartości, którymi politycy powinni oddziaływać na innych, czyli: odpowiedzialność, sumienność, prawdomówność, honor, wiarygodność wynikająca z realizacji składanych obietnic.

- Papież przypominał, że polityka to służba. Jest to przedłużenie nauki Chrystusa, który podkreślał, że ten kto chce być pierwszy niech służy innym (Por. Mk 9, 30-37).

- Zatrzymajmy się na tym fragmencie Ewangelii. Co to znaczy, że pierwszy ma być ostatnim? Jeśli pierwszy – ów polityk zechce być ostatnim, to zyskuje szansę że tych, którym powinien służyć będzie miał przed sobą. Jeśli pierwszy zostanie tylko pierwszym, to będzie widział jedynie przestrzeń własnych ambicji, oczekiwań, a realizowana misja stanie się realizacją samego siebie. Dlatego ta perykopa ewangeliczna opisuje misję nie tylko polityka, ale każdego, kto w Kościele Bożym pełni jakąkolwiek odpowiedzialność. Mówiąc o służbie, mamy na względzie także dobro wspólne. Nie polega ono tylko na tym, że każdy da coś od siebie. Dobro wspólne to tworzenie takiej atmosfery, okoliczności, aby każdy obywatel miał szanse rozwoju. Jest to więc rzetelna praca mająca na celu poprawę losu swojego oraz swoich dzieci, krewnych, parafian. Nauczanie Jana Pawła II ciągle należy pogłębiać, zapraszam więc do Centrum Duszpasterstwa Wesoła 54, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie. Więcej informacji na naszej stronie internetowej. Msze święte codziennie o godz. 18.30, a w niedzielę o godz. 10.30 i 18.30. Serdecznie zapraszam.

Dziękuję za rozmowę.

Katarzyna Bernat