Ból brzucha - jakie mogą być przyczyny?

Ból brzucha - mechanizm powstawania

Bez względu na źródło pochodzenia, odczuwanie bólu to sygnał ostrzegawczy wysyłany przez organizm, dlatego nie można go ignorować. Bodźce bólowe uruchamiają kaskadę reakcji, w które zaangażowany jest układ odpornościowy. Warto podkreślić, że każdy z nas ma inną tolerancję na ból, a siła jego natężenia jest odczuciem subiektywnym. 

Ból brzucha najczęściej jest spowodowany zaburzeniami ze strony układu pokarmowego i narządów jamy brzusznej. Dolegliwości mogą pojawić się wskutek zjedzenia nieświeżego lub skażonego jedzenia. Wówczas mamy do czynienia z zatruciem pokarmowym. W związku z tym warto zwracać szczególną uwagę na źródła pochodzenia żywności i wybierać bezpieczne miejsca takie jak sklep z ekologiczną żywnością Foods by Ann. 

Jak powstaje ból brzucha? Receptory bólowe umiejscowione się na obszarze błony śluzowej, mięśniowej lub surowiczej i noszą nazwę nocyceptorów. Rodzaje bodźców można podzielić na mechaniczne lub chemiczne. 

Mechanizm powstawania bólu brzucha

•       Ból trzewny, który jest spowodowany zaburzeniem pracy narządów wewnętrznych lub otrzewnej trzewnej. Dolegliwości bólowe określane są jako tępy, kolkowy ból z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami i nadmierną potliwością. Zwykle związany jest z niestrawnością lub zatruciem pokarmowym. 
•       Ból somatyczny jest wywołany sygnałami wysyłanymi przez ściany brzucha i okolice otrzewnej ściennej. Określany jest jako ostry ból brzucha, pojawiający się nagle i pacjent może dokładnie określić, gdzie jest zlokalizowany. Przybiera na sile w trakcie zmiany pozycji, odkrztuszania, kaszlu, śmiechu czy nawet głębokiego oddechu. Najczęściej towarzyszy schorzeniom, które wymagają pilnej interwencji lekarskiej. 
•       Ból odniesiony jest najbardziej nietypowym z rodzajów, gdyż dolegliwości odczuwane są w innym miejscu, niż wynikałoby to z umiejscowienia zmienionego chorobowo narządu. 

Mimo tego, że nie należy lekceważyć żadnego bólu brzucha, to najbezpieczniejszy i najgroźniejszy w skutkach jest ból brzucha o charakterze ostrym. Tutaj niezbędna jest szybka diagnostyka obrazowa i laboratoryjna poparta wywiadem i badaniem przedmiotowym pacjenta. Bardzo często taki ból wymaga niezwłocznej interwencji chirurgicznej. 

Przyczyny bólu brzucha

W zależności od przyczyny bólu brzucha odczuwane są dolegliwości bólowe o charakterze ostrym (ból silny, pojawiający się nagle) i przewlekłym (ból o umiarkowanej sile i długim czasie występowania).

Do przyczyn ostrego bólu brzucha należą:

•       zapalenie wyrostka robaczkowego,
•       zapalenie pęcherzyka żółciowego,
•       zapalenie uchyłków jelita,
•       perforacja wrzodów dwunastnicy lub żołądka,
•       powikłania wynikające z niedrożności niedokrwiennej lub mechanicznej jelit.

Przyczyny przewlekłego bólu brzucha:

•       wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
•       zespół jelita drażliwego,
•       zapalenie błony śluzowej dwunastnicy i żołądka,
•       choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka,
•       choroba Leśniowskiego-Crohna,
•       choroba pasożytnicza,
•       przewlekłe zapalenie trzustki. 

Wszystkie choroby, którym towarzyszy ból brzucha wymagają diagnostyki i leczenia. Choroba przewlekła może skutkować pojawieniem się dolegliwości, które będą wymagały interwencji zabiegowej.  

Do innych przyczyn bólu brzucha można zaliczyć incydenty medyczne takie jak np.:

•       kolka żółciowa,
•       kolka nerkowa,
•       zapalenie narządu rodnego,
•       zapalenie trzustki,
•       zawał mięśnia sercowego (dolnej ściany),
•       bóle odkręgosłupowe.  

W leczeniu bólu brzucha stosuje się powszechnie dostępne środki przeciwbólowe i rozkurczowe. W przypadku wystąpienia zatruć pokarmowych, którym towarzyszy biegunka lub wymioty warto włączyć środki zapobiegające tym objawom i przyjmować elektrolity.