PUBLICYSTYKA
Pamiętajmy o naszych zmarłych. Kwesta na kieleckich cmentarzach
Na początku XIX w. na południe od centrum Kielc, powstał pierwszy cmentarz tzw. pozamiejski. Początkowo miał charakter wielowyznaniowy, później stał się cmentarzem rzymskokatolickim. W latach 30. XIX w. założono przy nim odrębny cmentarz ewangelicki. Cmentarz prawosławny dla Rosjan urządzono w 1857 r. i poszerzono kilka lat później.
W 1919 r. w części cmentarza prawosławnego zaczęto chować żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej – tak powstał Cmentarz Wojsk Polskich 1863-1921 r. W pobliżu urządzono kwatery żołnierzy Wojska Polskiego 1939 r. oraz cmentarz wojenny żołnierzy Armii Radzieckiej 1944-1945 r. W latach 1953-1958 założono cmentarz żołnierzy Armii Krajowej i ofiar terroru niemieckich okupantów tzw. cmentarz Partyzantów. W 1890 r. powstał przy obecnej ul. Spokojnej tzw. cmentarz Nowy. W ten sposób, przy ul ks. P. Ściegiennego ukształtował się kompleks cmentarzy, będący odbiciem dziejów miasta i jego mieszkańców.
Kieleckie cmentarze stanowią ważny element kulturowej tkanki miasta. Na pierwszy plan wybijają się ich wartości historyczne i artystyczne, ale również przyrodnicze, krajobrazowe, ideowe, emocjonalne i symboliczne.
Z czasem cmentarze urosły do rangi miejsc będących nie tylko obiektami pamięci o tych, którzy odeszli. Odwiedzane przez kielczan i osoby przyjezdne pełnią rolę źródła historycznego mówiącego o życiu różnych społeczności i działających tu parafii. W Kielcach mają charakter mieszczański i są przede wszystkim odbiciem kultury miejskiej. Jako dobra kultury, wpisane do rejestru zabytków, chronione są mocą prawa.
Zachowane nagrobki są najbardziej dostępnym i czytelnym świadectwem ludzkiego istnienia mówiącym o nieuchronności losu człowieka. Z drugiej strony są wyrazem ciągłości pokoleń. Ich wygląd, stan zachowania informują o stosunku do śmierci, a jednocześnie do życia. Świadczą o odnoszeniu się do własnej historii, mówią o tolerancji i humanitarnym, a zarazem religijnym postrzeganiu świata.
Postawa wobec cmentarzy, a zwłaszcza dostrzeganie konieczności ich ochrony zmienia się, o czym świadczą kwesty na renowację zabytków kieleckich cmentarzy i ofiarność darczyńców. Prowadzenie zbiórek zapoczątkowane zostało w 1993 r. przez działającą w ramach Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego Komisję Opieki nad Cmentarzami Kieleckimi, której przewodniczyła przez kilkanaście lat dr hab. prof. UJK Urszula Oettingen. W bieżącym roku po raz trzydziesty odbędzie się w Kielcach kwesta na ratowanie zabytkowych nagrobków. Jak zwykle kwestować będą przedstawiciele różnych środowisk społecznych i zawodowych. W tym roku dołączą do nich członkowie i sympatycy Stowarzyszenia Inicjatywa Świętokrzyska.
Dr hab. prof. UJK Urszula Oettingen
Osoby chętne do kwesty mogą zapisywać się na inicjatywaswietokrzyska.pl
POWIĄZANE
