KULTURA
„Żydowskie” Kielce tematem wystawy w chmielnickiej synagodze
Cenione i znane kieleckie rodziny żydowskie, ich wkład w przemysł, turystykę, kulturę czy medycynę – o tym przypomni wystawa pt. „W dobrym miejscu”, której wernisaż odbędzie się 30 czerwca we wtorek na babińcu dawnej chmielnickiej synagogi. Organizatorem spotkania jest Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”.
To pierwsze od czasu epidemii wydarzenie, zorganizowane nie tylko on line – także z udziałem gości, choć przy zachowaniu reżimu sanitarnego. Początek o godz. 12.
- Będziemy wówczas gościć autorkę wystawy, panią Kamilę Wojdę. Spodziewamy się wizyty pana Jakuba Duszyńskiego – potomka jednej z rodzin przypomnianych w ramach ekspozycji, właścicieli słynnego zakładu Foto-Moderne, który przyjedzie z Warszawy i być może pana Józefa Lorskiego, syna Dory Lorskiej, która w Auschwitz sporządziła tzw. Raport Sławy Klein na temat eksperymentów medycznych. Wernisażowi będzie towarzyszyła poezja, proza i dobra klasyczna muzyka – zapowiada Agnieszka Dziarmaga, kierująca Ośrodkiem Edukacyjno-Muzealnym „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku. Wystąpi Adrianna Michalska, dyplomantka prof. Stefana Kutrzeby.
Polska dla wielu Żydów przed wojną była przede wszystkim domem, po prostu „dobrym miejscem”. Bohaterowie wystawy przeżywali tutaj i wielkie tragedie, i najlepsze chwile życia, które podczas niemieckiej okupacji brutalnie dobiegło kresu, jak życie Kopela Gringrasa, twórcy słynnego zakładu fotograficznego Foto-Moderne.
W 1933 r. Gringras wraz z synami, Maurycym i Leopoldem, założył w Kielcach Wytwórnię Fotograficzną Orion. Produkowano w niej nowatorskie wówczas odczynniki do fotografii kolorowej, papiery, klisze rentgenowskie i płyty szklane fotograficzne. Pasją Gringrasa był portret rodzinny i kobiecy. W niedziele i dni świąteczne robił zdjęcia napotkanym na ulicy kielczanom. Zajmował się również fotografowaniem ważniejszych wydarzeń w mieście. Po wybuchu wojny w 1939 r. został zastrzelony na terenie swojego zakładu w 1941.
Inną przypomnianą postacią jest Hirsz Zagajski. Wpisał się w dzieje Kielc nie tylko wybudowaniem kilku kamienic, ale również wzniesieniem w 1922 r. wolno stojącego domu modlitw z przepięknym wystrojem.
Wystawa przypomni m.in. kieleckie zawody cyklistów, sporty wodne, projektantów mody, gimnazja żydowskie, dzieje synagogi w Kiecach i cmentarza żydowskiego.
Wystawę zrealizowała Kamila Wojda ze wsparciem Towarzystwa Przyjaciół Kielc, Prezydenta Miasta Kielce Bogdana Wenty oraz dr. Marka Maciągowskiego. Przedsięwzięcie wsparły także Muzeum Historii Kielc, Archiwum Państwowe w Kielcach, Muzeum Narodowe w Kielcach i inne instytucje, które udostępniły ze swoich zbiorów niezbędne materiały.
POWIĄZANE
