PUBLICYSTYKA
Zapomniani bohaterowi – Anna Czarniecka
Wczesnym rankiem 20 stycznia 1952 roku, po mszy w katedrze na Wawelu, aresztowani zostali członkowie Polskiego Frontu Ojczyźnianego – jednej z wielu powstałych po wojnie organizacji niepodległościowych. Okazało się, że ugrupowanie dokładnie spenetrował Urząd Bezpieczeństwa.
Wśród aresztowanych była kielczanka Anna Czarniecka, harcerka, żołnierz ZWZ, więźniarka obozu w Ravensbrück. Została skazana przez krakowski Wojskowy Sąd Rejonowy na 8 lat więzienia. Dopiero w 1958 roku Sąd Najwyższy na skutek rewizji nadzwyczajnej uchylił wyrok i umorzył postępowanie karne. Anna Czarniecka miała wówczas 57 lat.
Urodziła się w Kielcach w 1901 roku. Była córką Marii i Józefa. Jej ojciec, kasjer kieleckiego magistratu, w latach I wojny światowej, gdy Rosjanie ewakuowali władze miasta, pełnił obowiązki prezydenta Kielc. Anna uczyła się na pensji pani Krzyżanowskiej, należała do Związku Harcerstwa Polskiego, pełniła obowiązki drużynowej. Kochała sport, jeździła na łyżwach, udzielała się sekcji narciarskiej Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i budziła w Kielcach sensację, gdy szła przez miasto na Stadion w sportowym stroju, z nartami na plecach. Uprawiała też taternictwo, należała do Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.
Po śmierci narzeczonego na jednym z frontów wojennych zrezygnowała z zamążpójścia. W 1921 roku rozpoczęła pracę w kieleckim Urzędzie Wojewódzkim. Szybko awansowała na sekretarkę wojewody, a później, w 1928 roku, została kierownikiem kancelarii. Poświęcała się pracy społecznej i sportowi. Jako pierwsza kobieta na Kielecczyźnie skończyła w 1932 roku kurs pilotażu w ośrodku szkolenia szybowcowego w Polichnie. Skakała ze spadochronem. Należała do Ligi Obrony Powietrznej Państwa.
Po wybuchu wojny od razu rozpoczęła działalność w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, a potem Związku Walki Zbrojnej. Była łączniczką dowódcy okręgu. Zebrania konspiratorów odbywały się w mieszkaniu księdza Józefa Pawłowskiego, proboszcza kieleckiej katedry, zamordowanego potem w Dachau.
6 sierpnia 1940 r. Anna Czarniecka została została aresztowana przez gestapo. Zarzucono jej pomoc żołnierzom w obozach jenieckich i wysłano do obozu w Ravensbrück. Otrzymała numer 4835. Jej koleżanki z Kielc – kolejne numery: Celina Borkowska – 4836, Jadwiga Król-Boimska – 4837. Wspólnie zamieszkały w bloku nr 16, którego sztubową była Greta Masquiler, opisana przez Sewerynę Szmaglewską w powieści „Dymy nad Birkenau”.
Po wojnie Anna nie mówiła dużo o obozie. O jej postawie świadczą jednak zeznania współwięźniarek, które przytaczano w trakcie jej procesu. Wszystkie mówiły, że opiekowała się chorymi i słabymi więźniami, za co była bita i kopana przez sadystkę Masquiler. Pracowała przy budowie drogi. W obozie współpracowała z wywiadem francuskim, który otrzymywał informacje o medycznych doświadczeniach na więźniarkach.
W sierpniu 1944 roku Annę Czarniecką przewieziono do obozu w Magdeburgu. 18 kwietnia 1945 roku wyzwoliły go wojska amerykańskie.
Wróciła do Polski w czerwcu. Wkrótce z koleżankami z obozu pojechały na Jasną Górę, dziękować Matce Bożej za ocalenie. Wróciła do pracy w Urzędzie Wojewódzkim. Działała w Związku Byłych Więźniów Politycznych.
Przynależność do podziemnej organizacji niepodległościowej przypłaciła więzieniem. O swoich przeżyciach mówiła niewiele. Jej historię znały tylko koleżanki i najbliższa rodzina.
Umarła w Kielcach 30 wrzenia 1972 r.
dr Marek Maciągowski
OMPiO Kielce
