PUBLICYSTYKA
Vademecum chorób: udar mózgu
Jakie objawy towarzyszą groźnym chorobom? Co je wywołuje? Jak im zapobiegać? Tej tematyce poświecimy nasz najnowszy cykl „Vademecum chorób”. W pierwszym odcinku zajmiemy się udarem mózgu, który jest trzecią przyczyną zgonów w Polsce. Co warto o nim wiedzieć?
Udar atakuje znienacka. To, jak szybko chory otrzyma pomoc, ma ogromny wpływ na przebieg choroby oraz na organizm. Specjaliści podkreślają, że pacjent powinien jak najszybciej trafić na szpitalny oddział. Skuteczna pomoc jest bowiem możliwa do 4,5 godziny od wystąpienia objawów, ale podanie leku lub przeprowadzenie zabiegu musi być poprzedzone badaniami obrazowymi i laboratoryjnymi.
Pierwszymi symptomami towarzyszącymi udarowi są odrętwienie i niedowład mięśni w obrębie jednej połowy ciała. Często pojawia się też asymetria twarzy. – Charakterystyczny dla udaru jest na przykład opadnięty kącik ust. Zdarza się też, że mamy do czynienia z zaburzeniami widzenia, mowy, objawami czuciowymi oraz zawrotami głowy, którym towarzyszą wymioty – wyjaśnia dr Edyta Brelak, zastępca kierownika Oddziału Neurologicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
Nie tylko starsi
– Wyróżniamy dwa zasadnicze typy udarów mózgu. Pierwszy z nich to udar niedokrwienny. Jego przyczyną, jak sama nazwa wskazuje, jest niedokrwienie pewnego obszaru mózgu. Drugi typ to udar krwotoczny, zwany często potocznie wylewem – mówi dr Edyta Brelak.
Częściej występuje udar niedokrwienny mózgu. – Na jego powstawanie największy wpływ ma niedrożność tętnic wewnątrzmózgowych lub domózgowych, spowodowana przez zmiany miażdżycowe. Inną przyczyną tej choroby może być zator, który jest następstwem wystąpienia skrzepów krwi w wyniku zaburzeń rytmu serca – wyjaśnia Edyta Brelak.
Udary krwotoczne zdarzają się o wiele rzadziej. Są one następstwem krwotoków śródmózgowych lub podpajęczynówkowych. Bardzo często mają one związek z długotrwałym nadciśnieniem lub występowaniem tętniaków, pękających przy skokach ciśnienia.
Udary atakują najczęściej osoby starsze, ale zdarza się też, że występują u ludzi młodych. Wówczas mają zwykle związek z zaburzeniami krzepliwości krwi lub chorobami serca.
Co dalej?
Neurolodzy twierdzą, że udar mózgu jest tak naprawdę powikłaniem chorób internistycznych lub kardiologicznych. Podkreślają też szczególną wagę szybkiej pomocy lekarskiej, która skutkuje zazwyczaj zadowalającymi efektami terapii. Leczenie poszpitalne wiąże się najczęściej z przyjmowaniem leków przeciwpłytkowych, takich jak aspiryna. Towarzyszy mu również stała kontrola ciśnienia tętniczego i poziomu cholesterolu. Ważnym aspektem terapii jest ochrona przed ponownym udarem, dlatego pacjent po wyjściu ze szpitala pozostaje pod regularną kontrolą lekarza. Czasem w powrocie do normalnego funkcjonowania pomaga również rehabilitacja, która zmniejsza ryzyko kalectwa po udarze.
Piotr Wójcik
