Vademecum chorób: cukrzyca

Mianem cukrzycy określamy grupę chorób, której cechą charakterystyczną jest podwyższony poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemia.

Cukrzyca typu B

Wyróżniamy wiele odmian tej choroby, jednak najczęściej mamy do czynienia z cukrzycą typu 2. Ten typ choroby polega na obniżeniu reakcji tkanek na insulinę, dzięki której organizm może metabolizować cukry. Organizm, widząc, że ma problem z nadmiarem węglowodanów wywołuje wzmożone wydzielanie insuliny przez trzustkę. Ta z kolei nie daje sobie z tym rady, co prowadzi najpierw do upośledzenia, a ostatecznie do zaprzestania wydzielania tego hormonu. Charakterystycznymi objawami tej choroby jest częste oddawanie moczu oraz wzmożone pragnienie i łaknienie. Często spotykane są także przypadki osób z zaburzeniami wzroku oraz skarżących się na chroniczne zmęczenie. Cukrzyca typu 2 bardzo często nie daje jednak przez kilka lat żadnych objawów, a do jej wykrycia dochodzi podczas rutynowych badań. W wyniku choroby bardzo często dochodzi do powikłań związanych z chorobami układu krążenia, pogorszeniem wzroku, czy niewydolnością nerek.

Leczenie tego typu cukrzycy polega na zmianie trybu życia na zdrowy oraz utrzymywaniu stężenia glukozy we krwi na właściwym poziomie. To ostatnie osiąga się poprzez odpowiednią dietę oraz terapię farmakologiczną. W cięższych przypadkach pojawia się konieczność przyjmowania insuliny w zastrzykach.

Cukrzyca typu 1 i ciężarnych

Ten typ cukrzycy jest wynikiem braku wytwarzania insuliny w organizmie. Dzieje się tak w wyniku uszkodzenia trzustki, zwykle poprzez własny układ odpornościowy. Dlatego też często stosuje się w odniesieniu do tej choroby termin „cukrzyca autoimmunologiczna”. Najczęściej wykrywana jest ona już w okresie dzieciństwa, choć bywa, że diagnozuje się ją również u osób starszych. Aby pacjent był w stanie funkcjonować, niezbędnym staje się podawanie zastrzyków insulinowych. Podobnie jak w przypadku cukrzycy typu 2, również i typ 1 wywołuje szereg powikłań. Osoby cierpiące na nią są dużo bardziej podatne na występowanie innych chorób o charakterze autoimmunologicznym, takich jak na przykład Hashimoto, czy choroba Addisona. Na występowanie cukrzycy narażone są też kobiety w ciąży. Jest to jednak zaburzenie przejściowe, choć nie pozostaje bez wpływu, zarówno na zdrowie matki, jak i dziecka. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do poronienia. Dziecko może mieć z kolei dużą masę urodzeniową, lub nabawić się już w życiu płodowym na przykład wady serca.

***

Cukrzyca jest jedną z chorób cywilizacyjnych. Duży wpływ na jej powstawanie ma to, w jaki sposób żyjemy. Z tego powodu niezwykle ważne jest jej zapobieganie. To przede wszystkim zmiana diety na taką, w której ograniczymy ilość tłuszczów, a zwiększymy przyjmowanie błonnika i pełnych ziaren. Niezwykle ważne jest też zwiększenie aktywności fizycznej, które ma prowadzić do utrzymania prawidłowej masy ciała.

Piotr Wójcik