Leszek Bukowski: Od 1945 roku Żołnierze Wyklęci podjęli nierówną walkę o niepodległość Polski

Od 1945 roku władza komunistyczna rozpoczęła rozprawę z podziemiem antykomunistycznym, w tym z żołnierzami Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Batalionów Chłopskich oraz innymi organizacjami niepodległościowymi. Dlaczego tak postępowano?

Komuniści tą rozprawę zaczęli już w 1944 roku. Wtedy zaczęło dochodzić do aresztowań i mordów żołnierzy AK przez NKWD. W tym 1945 roku te działania nabrały tempa. Na przełomie 1945 i 1946 roku na Kielecczyźnie UB i NKWD dokonało ponad dwóch tysięcy akcji przeciwko ponad 17 tysiącom, dziś mówimy, Żołnierzom Wyklętym. Część z nich zginęła w walce, część aresztowano, przetrzymywano w Więzieniu Kieleckim, innych aresztach. Często trafiali oni pod jurysdykcję Wojskowych Sądów Rejonowych, które głównie orzekały wyroki śmierci. Dochodziło również do mordów w więzieniu, podczas przesłuchań. Na terenie ówczesnego województwa kieleckiego WSR wydały 165 wyroków śmierci, które w większości zostały wykonane. Wydano 35 wyroków dożywocia, około 4 tysięcy wyroków skazujących na 12-15 lat więzienia.

Żołnierze Wyklęci podjęli nierówną walkę o niepodległość Polski. Nie otrzymali pomocy międzynarodowej. Przez władze komunistyczne byli zwalczani, aresztowani, mordowani i grzebani w bezimiennych grobach. Chciano o nich zapomnieć. Dlaczego wobec nich była tak wielka nienawiść?

Chciano pogrzebać pamięć o polskich patriotach, którzy nie wahali się oddać życia za wolność Polski. Od 1944 roku, aż do końca lat 50. XX wieku, zginęło ponad 50 tysięcy żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Ginęli w różny sposób, najczęściej skazywano ich na karę śmierci w pokazowych procesach. Ale mordowano ich także potajemnie w ubeckich kazamatach. Chcąc odebrać im godność zakopywano w bezimiennych dołach. IPN od 2003 roku poszukuje szczątków żołnierzy podziemia antykomunistycznego w Polsce. Takie prace były prowadzone także na cmentarzu Piaski w Kielcach. Odnaleźliśmy szczątki pięciu osób z czego trzy zostały zidentyfikowane. Myślę, że to nie jest koniec.

Żołnierzy, którzy od 1945 roku podjęli nierówną walkę o niepodległość Polski wspominamy podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych - 1 marca.

Więcej na ten temat w Radiu eM Kielce w audycji: "Historia na fali" w czwartek 24 lutego, godz. 20.