PUBLICYSTYKA
Laur za tradycję COP
Rekonstruktorzy broni, sprzętu i wyposażenia Wojska Polskiego sprzed 1939 roku spotkali się na Wzgórzu Zamkowym, aby odebrać laury Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Konkurs „O laur COP” od 2013 roku organizuje Stowarzyszenie Rekonstrukcji historycznej 4. Pułku Piechoty Legionów w Kielcach. Nawiązuje on do tradycji Centralnego Okręgu Przemysłowego i jest skierowany do rekonstruktorów odtwarzających produkty COP przeznaczone dla Wojska Polskiego II RP.
W tym roku do konkursu stanęli rekonstruktorzy wozu pancernego wz. 34 z Fundacji Wojskowości Polskiej, rekonstruktorzy ciężkiego karabinu maszynowego NKM FK 38 ze Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej "Wrzesień 39" oraz Grupa Rekonstrukcji Historycznej Szwadron Łączności nr 7 z Poznania z odtworzoną taczanką łączności. Podczas pikniku historycznego w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej można było zobaczyć także broń, radiostacje, działka, elementy wyposażenia wojska i policji. Młodzi kielczanie skorzystali z możliwości przejażdżki wozem pancernym wz. 34 i z zainteresowaniem obejrzeli pokaz kawaleryjski.
Tegoroczny „Laur COP” jury przyznało Grupie Rekonstrukcji Historycznej Szwadron Łączności nr 7 z Poznania. Taczanka, zrekonstruowana przez nią z wykorzystaniem oryginalnych części, służyła jako specjalistyczny wóz radiowy w jednostkach kawalerii.
Przypomnijmy, że laureatem I edycji konkursu została Grupa Rekonstrukcji Historycznej III Okręgu Policji Państwowej – Komisariat w Radomiu. Otrzymała nagrodę za odtworzenie oryginału roweru WP „Łucznik”. W II edycji laury przypadły replice tankietki TKS z kolekcji Biura Rekonstrukcyjno-Technologicznego Zabytkowej Inżynierii Pojazdowej, którą wystawił inż. Rafał Krajewski. Ubiegłoroczny pokaz działania tankietki na dziedzińcu Wzgórza Zamkowego obejrzało na portalu YouTube ponad 50 tysięcy osób. Laureatem III edycji konkursu został również Piotr Krzysztofik za kolekcję oryginałów i rekonstrukcję elementów łączności z czasów II RP.
Konkurs „O laur COP” służy upowszechnieniu kieleckich tradycji Centralnego Okręgu Przemysłowego – jednego z największych osiągnięć gospodarczych II Rzeczypospolitej. Celami jego powołania były: modernizacja polskiej armii, zwiększenie potencjału ekonomicznego Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego oraz zmniejszenie bezrobocia po latach wielkiego kryzysu.
Podstawę do opracowania koncepcji COP stanowił tzw. „trójkąt bezpieczeństwa”, który obejmował wschodnią część województwa kieleckiego z Zagłębiem Staropolskim, zachodnią część województwa lubelskiego oraz obszar w widłach Dunajca Wisły i Sanu. Na tym terenie już w 1928 r. rząd wprowadził ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw przemysłowych i zaczął rozbudowywać zakłady przemysłu obronnego. Ministerstwo Spraw Wojskowych opracowało plan budowy kilkunastu zakładów zbrojeniowych. Zaplanowana została też rozbudowa sieci energetycznej i komunikacyjnej.
Realizacja tego projektu stała się możliwa dzięki koncepcji nowej polityki inwestycyjnej, opracowanej przez ministra skarbu Eugeniusza Kwiatkowskiego. W lutym 1937 r. zaproponował on przeznaczenie na państwowe inwestycje 2 mln 400 tys. zł, na co uzyskał zgodę Sejmu. Wówczas ostatecznie idea COP nabrała realnych kształtów.
W międzywojennej Polsce Okręg Kielecki COP był obszarem najlepiej rozwiniętym gospodarczo, a województwo kieleckie stało się jednym z głównych ośrodków przemysłu zbrojeniowego w Polsce.
Marek Maciągowski
