Średniowiecze w Internecie

Co ważne, tryumf przypadł na pierwszy sezon po ukończeniu projektu „Zamek Królewski w Chęcinach historycznym miejscem mocy Ziemi Świętokrzyskiej” i oddaniu go turystom w całkiem nowej szacie. Sukces bardzo cieszy, bo Chęciny to miejsce niezwykłe, naznaczone historią i mimo wielu lat badań archeologicznych wciąż skrywające tajemnice. Dość powiedzieć, że dwa lata temu podczas badań archeologicznych, poprzedzających rekonstrukcję i zagospodarowanie wzgórza, archeolodzy znaleźli fragmenty wieży z przełomu XIII i XIV w. To odkrycie zmieniło spojrzenie na historię tego miejsca, bo okazało się, że zamek jest starszy niż dotąd sądzono.

Ale zacznijmy od początku. Chęciny istniały już w XIII wieku. Prawa miejskie uzyskały w pierwszej połowie XIV wieku. Przez kilka następnych stuleci były ośrodkiem górnictwa srebra, miedzi i ołowiu. To tutaj mieszkali żydowscy kupcy, znani w całej okolicy. Wieżę z fortyfikacjami, będącą zalążkiem znanego nam dziś zamku, postawił Wacław II najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV w. Znamy podobne budowle z jego czasów, na przykład na Wawelu, w katedrze gnieźnieńskiej, na Pomorzu, w Nowym Sączu, Myślenicach i Czuchowie. Między bajki więc należy więc włożyć informacje, że zamek zbudował Władysław Łokietek, a rozbudował Kazimierz Wielki w XIV w. Przez kolejne stulecia warownia była wielokrotnie przerabiana, by w XVI wieku otrzymać renesansową szatę.

Przez całe wieki Chęciny tętniły życiem. Na zamku odbywały się zjazdy książąt i szlachty, a w miasteczku turnieje rycerskie, bale i spotkania. Przez kilka lat w fortecy przebywały żona Kazimierza Wielkiego Adelajda oraz Elżbieta Łokietkówna, a w jej lochach więziono przyrodniego brata Jagiełły Andrzeja Wingolda Algierdowicza.

Zamek otoczony nieprzebraną knieją, stanowił doskonałą kryjówkę. To właśnie tutaj, w urządzonym przez Władysława Łokietka skarbcu, przechowywany był skarb koronny. Gdy polscy rycerze zwyciężyli pod Grunwaldem, do więzienia w podziemiach chęcińskiej warowni przywieźli ważniejszych jeńców. Przebywał tu najprawdopodobniej rycerz Michał Kuchmejster von Sternberg. Legenda mówi, że jeden z Krzyżaków usiłował uciec z twierdzy. Spuścił się po linie z wysokiej wieży, a na dole czekał na niego giermek z ukochanym koniem. Na widok swego pana koń radośnie zarżał i to wzbudziło czujność straży. Ujęła broniącego się zaciekle rycerza. Jednak rany, które odniósł, były śmiertelne. Od tamtej pory rycerz wędruje na koniu  po chęcińskim wzgórzu i okolicy. Podobno w bezksiężycową noc możemy ujrzeć tajemniczą postać w białym płaszczu z czarnym krzyżem. To zresztą niejedyny duch na zamku. Jest też dobrze nam znana Biała Dama, czyli królowa Bona, która niegdyś mieszkała tu i przechowywała swoje skarby.

Do połowy XVII w. zamek stanowił siedzibę starostów chęcińskich i starościńskie więzienie. Został zniszczony w czasach potopu szwedzkiego. Opuszczony, zamienił się ruinę, ale stosunkowo dobrze zachowaną, bo inne podobne warownie z tamtych czasów w to zaledwie wspomnienia. Ja ta w Nowym Korczynie, po której pozostały jedynie piwnice, szczątki murów i ślady fos dawnej warowni.

Dzisiaj nasz zamek znów tętni życiem. A nawet zdobywa nagrody.

Dorota Kosierkiewicz