MIASTO
Reforma Grabskiego okiem historyków i ekspertów
Mija sto lat od wprowadzenia reformy monetarnej w Polsce. W 1924 roku pojawiła do obiegu złotówka, która zastąpiła markę polską. Jedna z kluczowych reform II Rzeczpospolitej była tematem konferencji, która w piątek (22 listopada) odbyła się w kieleckiej delegaturze Instytutu Pamięci Narodowej.
– Historycy bankowości i pieniądza określają wprowadzenie reformy monetarnej Władysława Grabskiego jako rzecz fundamentalną dla rozwoju II Rzeczpospolitej. Uporządkowanie waluty pozwoliło przede wszystkim na ograniczenie hiperinflacji oraz ustabilizowanie finansów państwa – mówi Robert Piwko, naczelnik kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej.
O Kielcach w okresie reformy walutowej z 1924 roku opowiadał podczas konferencji dr Paweł Wolańczyk z Muzeum Historii Kielc.
– Kielce w okres niepodległości weszły jako miasto ubogie, bez niezbędnej infrastruktury. Było to miasto, w którym jedynym przedsiębiorstwem komunalnym była rzeźnia. Nie istniały transport miejski, wodociągi ani gazownia. Liczba dróg i szkół nie wystarczała. To wszystko trzeba należało dopiero zorganizować. Trudna sytuacja ekonomiczna i olbrzymia inflacja utrudniały pozyskiwanie środków na rozwój – opisuje Wolańczyk.
Do roku 1924 używana była marka polska, która coraz bardziej traciła na wartości. W budżecie Kielc w 1922 roku na budowę szkoły przy ulicy Kościuszki przewidziano 17,5 miliona marek polskich. Na tę kwotę wzięto pierwszy kredyt. Później, na skutek inflacji, suma potrzebna na dokończenie budowy szkoły wzrosła z 17 milionów do 122 miliardów marek. To daje wyobrażenie o skali inflacji – zaznacza historyk.
Paweł Wolańczyk podkreśla, że proces wymiany marki na złotówki rozpoczęto w kwietniu 1924 roku. Wówczas na jedną złotówkę wymieniano 1 milion 800 tysięcy marek.
Wprowadzenie reformy monetarnej oraz ujednolicenie waluty II Rzeczpospolitej do złotego polskiego było sukcesem ministra finansów, a także dwukrotnego premiera Władysława Grabskiego.
– Chcemy przybliżyć postać Władysława Grabskiego, a także omówić rolę i znaczenie przeprowadzonej przez niego reformy. Dyskutujemy o tym w bardzo szerokim kręgu ekspertów. Poza historykami i naukowcami są to samorządowcy, ekonomiści, przedstawiciele administracji rządowej, a także uczniowie i nauczyciele – mówi Małgorzata Łakomiec, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Zawodowego.
Organizatorem konferencji było Świętokrzyskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli oraz kielecka delegatura Instytutu Pamięci Narodowej. W konferencji wzięło udział około stu osób.