Niech zabrzmią organy

Pierwotne założenia przewidywały organy o 60 głosach, ale była także brana pod uwagę wersja 51–głosowa z czterema manuałami i pedałem. Ostatecznie ze względów finansowych śp. ks. Stanisław Sztafrowski, ówczesny proboszcz parafii, podjął decyzję o zmniejszeniu organów do 27 głosów i dwóch manuałów. Dopiero obecny proboszcz parafii, ks. dr Jerzy Ostrowski, powrócił do koncepcji budowy organów o 40 głosach.

Od początku zakładano, iż oprócz funkcji liturgicznej organy będą też spełniać rolę instrumentu koncertowego, dlatego dobór głosów należało oprzeć na zasadach dyspozycji organów uniwersalnych, czyli takich, na których można wykonywać praktycznie całą literaturę organową, od średniowiecza aż po współczesność. W ten sposób powstało założenie, iż każda sekcja, czyli manuał, otrzyma swój niepowtarzalny charakter.

I tak manuał I zawiera głosy podstawowe potrzebne zarówno w liturgii, jak i podczas koncertu. Jego brzmienie cechuje się uniwersalnymi barwami, które pozwalają prowadzić podstawowe pochody melodyczne w muzyce różnych epok. Ze względu na charakter i budowę głosów ten zestaw jest najgłośniejszy i wyczuwa się jego silną podstawę.

Manuał II oparto o zasadę barokowego budownictwa organowego, którego przeznaczeniem jest głównie interpretacja muzyki renesansu i baroku. Manuał III odpowiada założeniom muzyki romantycznej i XX–wiecznej. Wszystkie jego piszczałki umieszczono w tylnej części organów, w zamkniętej skrzyni z pionowymi panelami żaluzjowymi, które przy pomocy specjalnego pedału organista może otwierać lub zamykać, uzyskując przy tym efekt echa lub narastania bądź wyciszania dźwięku.

Ostatnia jest sekcja pedałowa, czyli obsługiwana przez grającego nogami. Tutaj w skład głosów wchodzą głównie piszczałki basowe.

Powietrze w organach jest podawane z dmuchawy do czterech miechów typu pływakowego, z których każdy gromadzi w sobie zagęszczone powietrze pod innym ciśnieniem, co jest istotne dla zróżnicowania brzmienia poszczególnych manuałów.

Organy ważą około 17 ton i są oparte na stalowej konstrukcji nośnej, równomiernie rozkładającej ich ciężar na całej powierzchni. Do budowy instrumentu zużyto około 33 metrów sześciennych różnych gatunków drewna, ponad dwie tony stali, blisko 12 metrów kwadratowych skóry baraniej, jagnięcej i wielbłądziej, 40 kilogramów mosiądzu, fosforobrązu, brązu, aluminium, srebra, złota, miedzi, ertacetalu i teflonu, zaś do przygotowania otworów w wiatrownicach wykonano około 41 tysięcy odwiertów o różnych średnicach. Cały instrument składa się z prawie 45 tysięcy podzespołów.

Poświęcenie instrumentu w parafii Miłosierdzia Bożego w Kielcach na Czarnowie będzie miało miejsce w Niedzielę Miłosierdzia Bożego o godzinie 12.30. W czasie Mszy Świętej nastąpi także odsłonięcie pamiątkowej tablicy ku czci zmarłego księdza prałata Stanisława Sztafrowskiego, pierwszego proboszcza parafii, budowniczego kościoła, gorliwego duszpasterza i czciciela Miłosierdzia Bożego.

Ks. Przemysław Moćko

Skróty pochodzą od redakcji