Kielczanie pamiętają o generale Bolesławie Roi

Bolesław Roja był jednym z najważniejszych dowódców legionowych oraz jedną z czterech osób, które podpisały rozkaz o powołaniu do życia Wojska Polskiego w niepodległej Rzeczpospolitej. Podczas II wojny światowej działał w Polskim Czerwonym Krzyżu. Niemcy aresztowali go i wywieźli do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, gdzie został zamordowany 27 maja 1940 roku. W tym roku, dzięki wysiłkowi Instytutu Pamięci Narodowej i Urzędu Miasta Kielce, w porozumieniu z landem Brandenburgia na terenie obozu stanął pomnik poświęcony jego pamięci. Dziś, w 80. rocznicę jego śmierci, w Instytucie Pamięci Narodowej odbyła się konferencja, w której wziął udział prezydent Bogdan Wenta.

- Spotykamy się w 80. rocznicę śmierci gen. Roi, by pokazać kolejne upamiętnienie zrealizowane przez IPN. Dziękuję prezydentowi Kielc, Bogdanowi Wencie, za modelową współpracę podczas prac nad tą inicjatywą - powiedział dr Jarosław Szarek, prezes IPN. - Społeczność w Kielcach pamięta. Ważne jest, aby pamięć o takich ludziach trwała również poza granicami Polski. Miejsce, w którym zginął generał Roja jest też szczególne, bo śmierć tam znalazło wielu profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczo Hutniczej oraz generał Stefan Rowecki "Grot" - dodał.

Prezydent Bogdan Wenta podkreślił, że generał Roja był człowiekiem niezwykle odważnym. - Był symbolem tego, jak ważne jest pojęcie wojska w misji pokojowej. Jego przemyślenia często nie pokrywały się przesłaniem tamtych czasów, ale był wierny do końca. Udało się nam dotrzeć do naocznych świadków jego śmierci, którzy relacjonowali, że zapytany o to kim jest powiedział, że jest generałem Wojska Polskiego i więźniem Sachsenhausen 23982. Za to został zamordowany - mówił prezydent Wenta.

W konferencji uczestniczyli także Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, oraz Grzegorz Wdowiak z Biura Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Kielce. - Kiedy pojawiła się inicjatywa upamiętnienia generała Roi było dla nas oczywiste, że musimy się w to zadanie zaangażować wszelkimi możliwymi siłami i środkami, zarówno ze względu na postać i zasługi generała, ale także na teren naszego działania. Niemcy są bardzo ważnym obszarem aktywności IPN na różnych polach: naukowym, edukacyjnym, ale także tym związanym z upamiętnianiem naszej historii, a głównie ofiar niemieckich zbrodni totalitarnych - podkreślił Adam Siwek.

- Postać generała Roja jest dla kielczan wyjątkowa przez to, że ma on związek z 4. Pułkiem piechoty Legionów. Potem pełnił funkcje dowódcze okręgu generalnego Kielce, był przez pewien czas także dowódcą 2. Dywizji Piechoty Legionów, której dowództwo mieściło się w Kielcach i poprzednikiem generała Stefana "Grota" Roweckiego, także związanego z Kielcami - stwierdził Grzegorz Wdowiak.

Podczas konferencji prezes IPN dr Jarosław Szarek oraz prezydent Bogdan Wenta podpisali list intencyjny dotyczący współpracy przy inicjatywie upamiętniającej generała Roję na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Uroczyste odsłonięcie pomnika zaplanowano na 19 kwietnia, ale ze względu na epidemię koronawirusa odbędzie się w innym terminie.