KULTURA
Mamy w Świętokrzyskiem Pomniki Historii!
Świętokrzyskie skarby trafiły na listę najcenniejszych zabytków w Polsce. Prezydent RP Andrzej Duda wpisał na listę Pomników Historii 10 nowych obiektów. Wśród nich znalazł pobenedyktyński zespół klasztorny na Świętym Krzyżu wraz z przedchrześcijańskimi obwałowaniami kamiennymi na Łysej Górze oraz opactwo cystersów w Wąchocku.
Klasztor na Świętym Krzyżu jest szczególnym zabytkiem. Ma ogromne znaczenie nie tylko dla historii regionu, ale i całego kraju. Uważany jest za jeden z najstarszych klasztorów na ziemiach polskich. Na przestrzeni wieków dawna siedziba benedyktynów była świadkiem ważnych wydarzeń, czasów pokoju i wojen. Jak podaje Narodowy Instytut Dziedzictwa, klasztor związany jest z ważnymi w historii Polski postaciami. Ponadto zabytek stanowił istotny ośrodek kultu religijnego i duchowe centrum dynastii Jagiellonów. Obecnie klasztor na Świętym Krzyżu stanowi również jedną z najciekawszych w regionie atrakcji turystycznych. Przechowywane tam relikwie Drzewa Krzyża Świętego wraz z odbudowaną wieżą kościelną i niezwykłym klimatem okolicy co roku przyciągają rzesze podróżników. Ponadto, warto przypomnieć, że województwo świętokrzyskie i Góry Świętokrzyskie to nazwy odwołujące się do utytułowanego właśnie zabytku górującego nad regionem.
Z kolei wczesnośredniowieczny wał kamienny, który na listę Pomników Historii trafił wraz ze Świętym Krzyżem, otacza podwójny szczyt Łysej Góry. Pochodzi z czasów przedchrześcijańskich. Jak podaje NID obiekt wznieśli poganie, by oddzielić strefy sacrum i profanum. Usypany z kamienia kwarcytowego wał składa się z trzech odcinków o łącznej długości około 1,5 kilometra. Przebiega na planie wydłużonego owalu i miejscami osiąga wysokość 3 metrów.
Opactwo cystersów w Wąchocku, kolejny świętokrzyski Pomnik Historii, jest jednym z najcenniejszych i najlepiej zachowanych romańskich klasztorów w Polsce. Zabytek jest znaczącym obiektem z punku widzenia historii, architektury i nauki. Należy do grupy małopolskich klasztorów założonych pod koniec XII wieku.
Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 roku przez Prezydenta RP na wniosek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To jedna z pięciu form ochrony zabytków. Na listę Pomników Historii wpisywane są najważniejsze dla kultury kraju obiekty.