Życie oddane Bogu

– Dlaczego święty Jan Paweł II ustanowił Dzień Życia Konsekrowanego w uroczystość Ofiarowania Pańskiego?

– W 1997 roku, w Orędziu na Dzień Życia Konsekrowanego, Ojciec Święty napisał, że ofiarowanie Jezusa w świątyni staje się wymowną ikoną całkowitego oddania życia Bogu, aby „odtworzyć w Kościele i świecie, poprzez rady ewangeliczne, charakterystyczne cechy życia Jezusa: dziewictwo, ubóstwo i posłuszeństwo”. W ewangelicznej scenie namaszczony Duchem Świętym Jezus w momencie Wcielenia zostaje ofiarowany Ojcu, aby wiernie wypełnił Jego wolę. Jezus staje się wzorem dla wszystkich osób konsekrowanych, które swoje życie oddają Stwórcy. Widzimy to także w postawie Maryi już w Nazarecie, a w świątyni właśnie wtedy, gdy ofiaruje Bogu swojego Syna. Otrzymała od Stwórcy bezcenny dar i jemu ten dar składa. Dar ofiarowany Panu zawsze przynosi obfite owoce. Zauważmy również, że w momencie chrztu wszyscy jesteśmy konsekrowani i stajemy się dziećmi Bożymi, uczestnikami kapłaństwa wspólnego, członkami Kościoła. Zostaliśmy też posłani do świata jako uczniowie Chrystusa, aby Boga przybliżać ludziom.

– Czym są wspomniane rady ewangeliczne: czystość, ubóstwo, posłuszeństwo?

– Aby wypełnić wolę Ojca, Jezus Chrystus przyjął taką formę życia. Ci, których On powołuje do życia konsekrowanego, przez rady ewangeliczne upodabniają się do Niego. Jednocześnie jest to pewien wyraz miłości do Chrystusa Oblubieńca, bo przez ślubowanie tych rad osoba konsekrowana staje się oblubienicą czy oblubieńcem Jezusa Chrystusa. Istotą miłości oblubieńczej, wyrażającej się w czystości, jest związanie swojego życia z Oblubieńcem, nade wszystko umiłowanym. Ubóstwo podpowiada, że nie ma większego bogactwa niż sam Bóg. Natomiast przez posłuszeństwo osoba konsekrowana wyraża pragnienie pełnienia woli umiłowanego Boga.

– Co w praktyce oznacza życie tymi radami?

– Świat ma różne propozycje. Osoby konsekrowane nie odrzucają go całkowicie, ale chcą żyć tak, aby dać żywe świadectwo, że istnieją wyższe wartości, które mogą ukształtować człowieka. Trzy rady ewangeliczne są pewną odpowiedzią na różne prowokacje świata, na przykład wolną miłość, gdy człowiek staje się przedmiotem nadużyć seksualnych. Tymczasem czystość wyraża szacunek do człowieka, do jego integralności i piękna, jakie Bóg w nim zawarł. Osoby konsekrowane poprzez ślub czystości oddają swoje życie Chrystusowi Oblubieńcowi, uczą takiej miłości, która nikomu niczego nie zabiera, ale daje to, co może człowieka ubogacić.

– A ślub ubóstwa?

– Jest on odpowiedzią na hedonistyczne prowokacje świata i pogoń za pieniądzem. Osoby konsekrowane przez ubóstwo dają świadectwo, że jest możliwe życie, które nie będzie się dowartościowywało, a nawet zniewalało rzeczami materialnymi, bo największym bogactwem jest Bóg. Życie osób konsekrowanych jest ubogacone tym, czego świat nie może dać.

– A posłuszeństwo?

– Człowiek uważa dziś, że wszystko ma być jemu podporządkowane. W demokracjach wszystko się przegłosowuje, nie można jednak przegłosować woli Bożej. Tymczasem posłuszeństwo jej zawsze jest najlepszym rozwiązaniem dla człowieka. Bóg bowiem stworzył człowieka i wie najlepiej, jaki plan w nim zawarł. Człowiek, poprzez posłuszeństwo, może ten Boży zamysł zrealizować. Osoby konsekrowane są więc świadkami, że człowiek może spełniać wolę Boga. Dlatego chcą, aby ich życie było owocem posłuszeństwa Panu, którego nade wszystko miłują.

– Czy rady ewangeliczne to odpowiedź na współczesne grzechy świata: rozpustę, chciwość, ubóstwienie siebie?

– Tak, bo osoby konsekrowane dają świadectwo, że można prowadzić inne życie, które nie jest pogonią za tym, co proponuje świat. W propozycjach świata człowiek gubi się, traci orientację, nie umie wybrać tego, co najważniejsze. Osoby konsekrowane są więc znakami, że można żyć, nie wchodząc w uzależnienia, które proponują różne tendencje kulturowe. To jest świadectwo życia ewangelicznego. Wierność Ewangelii to wierność Jezusowi, a śluby czynią nas zdolnymi do jeszcze pełniejszej służby drugiemu człowiekowi. Zauważmy, że kulturę europejską na przestrzeni wieków ukształtowały zgromadzenia zakonne: benedyktyni, cystersi, franciszkanie, dominikanie. Życie konsekrowane nie wyobcowywało więc tych ludzi z przestrzeni świata, ale jeszcze bardziej w nią zanurzało. Zakony przemieniły Europę i Polskę, bo zakonnicy nieśli wartości i kulturę oparte na Ewangelii, która zawsze człowieka i świat ubogaca.

– Jakie są dziś formy życia konsekrowanego?

– Istnieje ich bardzo wiele. To wspólnoty zakonne, stowarzyszenia życia apostolskiego, instytuty świeckie oraz indywidualne formy: dziewice konsekrowane, wdowy, pustelnicy. Te ostatnie zaczęły się rozwijać po 1996 roku, bo wtedy ukazała się adhortacja „Vita consecrata”, w której święty Jan Paweł II przypomniał formy obecne w początkach Kościoła, a później zapomniane. Teraz się odradzają. Wielość sposobów życia konsekrowanego mówi o jego bogactwie, ukazuje różnorodność dróg i form instytutowych, wspólnotowych oraz indywidualnych: zakonnych klauzurowych, apostolskich, instytutów świeckich, konsekrowanych dziewic, wdów, wdowców, pustelników.

– W ostatnim czasie rozwijają się świeckie formy życia konsekrowanego. Jakie jest ich znacznie dla współczesnego Kościoła?

– Takimi formami są na przykład instytuty świeckie, w których osoby konsekrowane żyją zgodnie ze złożonymi ślubami czystości, ubóstwa oraz posłuszeństwa, ale angażują się też w życie społeczne, wykonują zawody świeckie. Osoby przynależące do instytutu świeckiego nie manifestują swojej konsekracji. Nie żyją w instytutowych wspólnotach, lecz w swoich rodzinach. Ich śluby są niejako ukryte. Dla nich liczy się to, aby przez swoje świadectwo wnosić Ewangelię w środowisko, w którym żyją. Natomiast dziewice i wdowy konsekrowane poprzez śluby są – możemy tak powiedzieć – bardziej zakorzenione w życiu i działalności Kościoła, ponieważ życie oddają Bogu, ale także swojemu Kościołowi lokalnemu. To oddanie będzie wyrażało się w różny sposób w zależności od potrzeb danej diecezji i parafii, np. zaangażowaniem w grupy modlitewne, ruchy, pomoc charytatywną. Konsekracja nie wyłącza dziewic i wdów z życia rodzinnego, nadal mogą mieszkać ze swoimi bliskimi, ale poprzez modlitwę, ducha pokutnego, pracę dla parafii, wspomagają również Kościół. Dziewice i wdowy, żyjąc w swoich środowiskach, nie ukrywają konsekracji. Inaczej jest w przypadku instytutów świeckich, których główne zadanie to dawanie świadectwa życia. Warto dodać, że w diecezji kieleckiej mieszka również wdowiec konsekrowany, pierwszy w Polsce, a może nawet w Europie. Jego zadanie jest takie samo, jak wdów. Żyjąc w rodzinie, włącza się w działalność parafialną i diecezjalną.

– Kto może być kandydatem do duchownej i świeckiej formy życia konsekrowanego?

– Każdy ochrzczony, który doświadcza takiej inspiracji Ducha Świętego. Konieczna jest zatem modlitwa o rozpoznanie Bożego powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego. Taka modlitwa – zarówno indywidualna, jak i wspólnotowa – jest wielką pomocą dla powołanych do każdej formy życia konsekrowanego.

- Jak rozeznać takie powołanie, jak się upewnić, że to jest ta droga?

– Powołanie jest tajemnicą Boga i człowieka, który doświadczył wewnętrznego poruszenia, pragnienia oddania życia Bogu. Najpierw trzeba modlić się o jasne rozeznanie swojego powołania, porozmawiać o tym ze spowiednikiem lub kierownikiem duchowym, bo spojrzenie kogoś z zewnątrz jest bardzo ważne. Bóg powołuje nie tylko wewnętrznym głosem, ale także przez kogoś z zewnątrz – kapłana, przyjaciela – kto żyje życiem duchowym. Kiedy kandydat upewni się w swym rozeznaniu, powinien zgłosić się do księdza proboszcza lub kapłana oddelegowanego do spraw życia konsekrowanego w diecezji. Oprócz pragnienia, musi przyjść też rozeznanie ze strony Kościoła. Po okresie formacji dana osoba składa na ręce biskupa ślub czystości i w ten rozpoczyna życie konsekrowane.

– Dziękuję za rozmowę

Katarzyna Bernat