Z duszpasterską wizytą…

Dom w życiu Kościoła od zawsze był i jest miejscem wyjątkowym. Chrześcijański ideał domowej wspólnoty czerpiemy z obrazu Świętej Rodziny, ale również z postawy wielu świętych. Pan Jezus wielokrotnie przychodził do domów innych ludzi i z chęcią odwiedzał każdego, kto zechciał Go przyjąć. Kościół pierwszych wieków, do czasu chwalebnego edyktu mediolańskiego, sprawował czynności liturgiczne właśnie w prywatnych domach, specjalnie przygotowanych do tego celu, zwanych „domami zgromadzenia”. Dlaczego kapłani odwiedzają nas w domostwach właśnie w Święta Bożego Narodzenia? Bo uważa się je za „najbardziej rodzinne”. Czy jednak znamy sens i znaczenie praktyki kolędy?

Prastary zwyczaj

Określenie kolęda najprawdopodobniej pochodzi od wyrazu „calendae”, który oznaczał pierwszy dzień miesiąca. W starożytnym Rzymie na rozpoczęcie nowego roku odwiedzano się wzajemnie w domach i składano życzenia. – Ten zwyczaj został zaadaptowany przez Kościół i był związany z Uroczystością Objawienia Pańskiego, kiedy oznaczano również swoje domy symbolami religijnymi – wyjaśnia ksiądz Adam Kaczmarczyk, wikariusz parafii Ducha Świętego w Kielcach. O wizytach kapłanów w domach wiernych wspominał już święty Atanazy. Ważnym świadectwem szczególnego znaczenia wizyt duszpasterskich jest zapis w dokumentach Synodu Prowincjonalnego z 1607 roku w Piotrkowie, w którym zachęcano kapłanów, aby podczas odwiedzin parafian pouczali ich o prawdach wiary i zachęcali do życia chrześcijańskiego.

Okazja do spotkania

Obecnie do wizyt duszpasterskich zobowiązuje proboszczów i jego pomocników Kodeks Prawa Kanonicznego.  – Istotą kolędy jest błogosławieństwo mieszkań, rodzin i czasu, który dostajemy w darze od Pana Boga. Kapłani powinni umacniać swoich parafian w wierze i chrześcijańskiej nadziei, poznać ich, dowiedzieć się, jakimi problemami żyją, ale także przyjść z pomocą. To również dobry czas do rozeznania sytuacji, zwłaszcza w tych rodzinach, które na co dzień niewiele mają wspólnego z Kościołem. Można wyjaśnić pewne nieporozumienia i naprowadzić je na dobrą drogę – tłumaczy ksiądz Kaczmarczyk. – Wizyta duszpasterska pokazuje, że nawet w ciągu kilkuminutowej rozmowy można zapoczątkować dobre dzieło powrotu do życia sakramentalnego i wyjaśnić pewne wątpliwości. Pan Bóg prowadzi nas różnymi drogami i Duch Święty rzeczywiście działa z całą mocą – dodaje i przypomina, że kolęda to także okazja do podziękowań dla osób, które budują wspólnotę parafialną.

Domowa liturgia

Owoce wizyty duszpasterskiej zależą od naszego przygotowania. Pamiętajmy, że jest ona nie tylko okazją do rozmowy, ale ma charakter modlitewny i liturgiczny. – Należy przygotować krzyż, świece, które są znakiem obecności Jezusa Chrystusa i wodę święconą. Kolędę rozpoczyna się znakiem krzyża, modlitwą za domowników, tych, którzy odeszli oraz w ważnych dla wiernych intencjach – opisuje obrzędy ksiądz Adam. Bardzo ważnym momentem jest ucałowanie krzyża, które stanowi publiczne wyznanie wiary. Najwięcej emocji, co najciekawsze głównie wśród ludzi, którzy nie biorą aktywnego udziału w życiu wspólnoty parafialnej, budzi składanie ofiary na potrzeby kościoła. Jest ona dobrowolna. Trzeba jednak mieć świadomość, że stanowi formę naszej odpowiedzialności za parafię.

Podczas wizyty duszpasterskiej pokazujemy również swoją otwartość i gościnność. Pamiętajmy: „Gość w dom, Bóg w dom”.

Michał Łosiak