Rynek walutowy i euro (8)

Posłuchaj audycji.

Walutowa mapa świata

W ostatnich dekadach liczba walut narodowych używanych na świecienieznacznie spadła. Na początku wieku, 12 krajów Unii Europejskiej zamieniło marki, franki czy guldeny na euro – dziś strefa wspólnej waluty obejmuje 19 członków UE. Są także kraje które z różnych przyczyn przyjęłytę walutę jako swoją. Obok Andory, San Marino i Watykanu, które historycznie były powiązane z większymi sąsiadami, euro w portfelach noszą takżeobywatele krajów pozostających poza Unią jak na przykład Kosowo czy Czarnogóra. Nie jest to jedyny przypadek wspólnej waluty. W Zachodniej iCentralnej Afryce w 14 krajach funkcjonuje frank CFA emitowany przez dwa banki centralne w Dakarze w Senegalu oraz Jaunde w Kamerunie. Historia tej waluty sięga lat 70-tych. W Polsce od 1924 roku płacimy w złotych polskich, które możemy rozmienić na grosze. Przez krótki czas, poodzyskaniu niepodległości nad Wisłą obowiązywały marki polskie.

Są też waluty obecne w rozliczeniach na całym świecie. Z powody niskiego zaufania do hrywny, mieszkańcy Ukrainy często posługują się dolarem amerykańskim np. na rynku nieruchomości. Z kolei w Serbii ceny nowych samochodów jeszcze nie dawno podawane były wyłącznie w euro. Z resztą wrozliczeniach na rynku surowców często używa się jednej waluty, aby ułatwićtransakcję przykładem może być ropa naftowa, którą na świecie kupuje się isprzedaje za dolary amerykańskie.

PLN, USD, EUR, CHF ...

Każda waluta ma swój skrót. Właściwie nawet dwa. Na przykład złoty, nametkach sklepowych zapisywany jest jako „zł”, ale funkcjonuje takżemiędzynarodowy kod PLN – za chwilę napiszemy o nim szerzej. Niektórewaluty mają nawet własny symbol jak na przykład dolar amerykański (USD)„$” , euro (EUR) € , rupia indyjska (INR) ₹ , jen japoński (JPY) - ¥, czy funtbrytyjski (GBP)- £.Trzyliterowe, międzynarodowe kody walut (standard ISO-4217) zostały opracowane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną. Zazwyczajpierwsze wie litery oznaczają kraj waluty – US dla dolara, JP – dla Japoniiczy PL dla Polski. Trzecia litera odnosi się do nazwy waluty, czyli USD –dolar, JPY – jen japoński, CHF – frank szwajcarski czy UAH – hrywnaukraińska. Skąd zatem u nas, trzecią literą jest „N” a nie „Z”? - odpowiedźznajdziemy cofając się w czasie do 1995 roku. - To się wzięło z denominacji i określenia „polski nowy złoty”. Wtedy podzieliliśmy przez 10.000 wszystkieceny i płace i tak powstały nowe złote. Aby odróżnić starą złotówkę sprzeddenominacji (PLZ) stworzono nowy skrót (PLN) – wyjaśnił prof. MarekLeszczyński, ekonomista z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.

Chcąc sprawdzić aktualny kurs danej waluty na międzynarodowym rynku,wystarczy na odpowiednim portalu czy wyszukiwarce wpisać dwa kody.Załóżmy, ze wybieramy się na wczasy do Włoch i chcemy sprawdzić ilemusimy zapłacić za euro. W takiej sytuacji interesującym nas kodem parywalutowej będzie EUR/PLN – w tej kolejności (!). Wówczas euro jest walutą bazową a złoty – kwotowaną. Pamiętajmy jednak, że uzyskamy wówczas kurs średni. Wymieniając złote w kantorze czy w banku musimy wziąć poduwagę tzw. spread czyli różnicę między ceną kupna i sprzedaży waluty. Im spread jest niższy, tym w takim wypadku lepiej dla nas. Zresztą, aktualne kursy średnie walut, również tych z bardzo egzotycznych krajów możnazobaczyć też na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego(www.nbp.pl).

Umocnienie, osłabienie...

Często w ekonomicznych serwisach informacyjnych, czy nagłówkach artykułów możemy przeczytać, że złoty umocnił się lub osłabił względemjakiejś waluty. Umocnienie złotego w stosunku do euro oznacza, że za europejską walutę płacimy mniej. Osłabienie – to rzecz jasna odwrotna sytuacja. Co ciekawe, zmiany kursu walutowego, nawet śladowe, to ważna informacja dla gospodarki a w szczególności dla eksporterów i importerów. - Jeżeli złoty się umacnia to cieszą się importerzy dlatego, że oni mogą kupić więcej towarów na rynku światowym za nasze złotówki. W przypadku odwrotnym, kiedy złoty słabnie, cieszą się eksporterzy, gdyż mogą dostać więcej środków za wyeksportowane towary – tłumaczy profesor Leszczyński.

Wczasy, paliwo, smartfony, kredyty.

Na co dzień rzadko zdajemy sobie sprawę, jak dużą rolę w naszym życiuodgrywają kursy walutowe i to w jaki sposób rynek wycenia złotego. Dla konsumentów, w wielu sytuacjach korzystne jest umocnienie złotego. Tańsze euro oznacza tańsze wczasy np. we Włoszech czy Francji. Tańszy dolar oznacza, przynajmniej teoretycznie, spadki cen paliw czy popularnych smartfonów. Z kolei tańszy frank szwajcarski to doskonała wiadomość dla setek tysięcy kredytobiorców, którzy właśnie z tą walutą związali się zaciągając kredyt denominowany w tej walucie.

Warto wspomnieć też o osobach pracujących na Wyspach Brytyjskich. - Według danych GUSowskich około 800 tys. Polaków przebywa w Wielkiej Brytanii. Osoby zarabiające w funtach korzystają na umocnieniu brytyjskiej waluty względem złotego – tłumaczy nasz ekspert. Faktycznie. W czasach kiedy funt wyceniany był na ponad 5 złotych, przesłane do kraju 1000 funtów było warte ponad pięć tysięcy złotych. Dziś, około 4700. Jest różnica? Dla wielu nie mała! Pamiętajmy jednak, że międzynarodowy rynek walutowy to niemal żywy organizm. Na kursy ma wpływ wiele czynników takich jak sytuacja gospodarcza, wymiana handlowa, geopolityka, ceny surowców, polityka finansowa i wiele, wiele innych. Przykładem może być kurs funta brytyjskiegow kontekście tzw. brexitu, czyli wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. Ekonomiści są zgodni, że im ten proces będzie spokojniejsz ytym lepiej dla stabilności tej waluty.

Warto poczytać...

Sporo informacji o walutach świata i kursach walutowych znaleźć można na Portalu Edukacji Ekonomicznej NBP – nbportal.pl a także na samej stronie Narodowego Banku Polskiego. Przypominamy, że wszystkie audycje przygotowane w ramach Akademii Finansów są dostępne na stronie internetowej Radia eM Kielce em.kielce.pl/