Akademia Finansów odc. 6: Kilka słów o Narodowym Banku Polskim

Bogaci w taką wiedzę są już uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Zespole Szkół Społecznych im. Mikołaja Reja, którzy uczestniczyli w nietypowych warsztatach w ramach Akademii Finansów. Odwiedzili oni bowiem siedzibę świętokrzyskiego oddziału Narodowego Banku Polskiego, gdzie dowiedzieli się, czym zajmuje się NBP, a także zobaczyli, jakie typowe i nietypowe banknoty i monety on emituje.

ZADANIA KONSTYTUCYJNE I USTAWOWE

Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. – Do jego konstytucyjnych zadań należy odpowiedzialność za wartość polskiego pieniądza, emitowanie monet i banknotów, a także ustalanie i realizacja polityki pieniężnej – wymieniają uczniowie podstawówki. NBP ma wyłączne prawo do emisji polskiego złotego, ale odpowiada też za to, by miał on stałą wartość. Żeby cena towarów nagle z dnia na dzień nie zwiększyła lub nie zmniejszyła się drastycznie, czyli żeby ceny były stabilne.

Oprócz zadań wynikających z Konstytucji, do działań NBP należą również zadania ustawowe. – Chodzi między innymi o organizację rozliczeń pieniężnych, prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi, bankowej obsługi budżetu państwa. NBP może również inicjować i organizować badania naukowe oraz prowadzić działalność wydawniczą i promocyjną – twierdzą uczniowie.

Narodowy Bank Polski to ogromna instytucja, która zatrudnia ponad trzy tysiące pracowników, liczy sobie 190 lat historii i prowadzi 16 oddziałów. W każdym mieście wojewódzkim  w Polsce znajduje się oddział okręgowy NBP. W Warszawie mieści się zarówno oddział, jak i centrala Narodowego Banku Polskiego.

Bardzo ważnym organem NBP jest prezes. Powołuje go Sejm na wniosek Prezydenta RP. Kadencja prezesa trwa 6 lat, a funkcję tę można pełnić dwukrotnie. Do zadań prezesa należy przewodniczenie Zarządowi NBP i Radzie Polityki Pieniężnej, reprezentowanie banku centralnego na zewnątrz, a także członkostwo w Komitecie Stabilności Finansowej. Obecnym prezesem NBP jest prof. Adam Glapiński. Swoją funkcję pełni od czerwca 2016 roku.

Drugim organem NBP jest Zarząd Narodowego Banku Polskiego. W jego skład wchodzi Prezes NBP i od sześciu do ośmiu członków. Ich kadencja trwa 6 lat. Do zadań Zarządu należy kierowanie działalnością NBP, uchwalanie i realizowanie planu działalności NBP, realizacja uchwał Rady Polityki Pieniężnej oraz realizacja zadań z zakresu polityki kursowej i systemu płatniczego.

Organem NBP jest też Rada Polityki Pieniężnej. Członkowie RPP dbają o to, by poziom stóp procentowych odpowiadał stanowi faktycznemu naszej gospodarki. Oprocentowanie wszystkich kredytów i pożyczek w bankach komercyjnych jest uzależnione od stóp procentowych RPP.

ZADANIA INNE

NBP, oprócz swoich podstawowych funkcji wynikających z Konstytucji i ustaw zajmuje się też między innymi zarządzaniem rezerwami dewizowymi. Są one gwarancją bezpieczeństwa i wiarygodności finansowej Polski. Narodowy Bank lokuje je tak, by maksymalizować zyski. Inwestycje czynione przez NBP to typowe instrumenty finansowe stosowane przez banki centralne: przede wszystkim rządowe papiery wartościowe. Część rezerw inwestowana jest również w złoto. Warto pamiętać, że wartość rezerw wyrażonych w dewizach przekroczyła już w Polsce 114 miliardów dolarów.

Kolejnym zadaniem NBP jest prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa.  Prowadzi on rachunki bankowe rządu i instytucji państwowych takich, jak między innymi ministerstwa, agencje rządowe, fundusze celowe, Kancelaria Prezydenta RP, Sejmu i Senatu, urzędy skarbowe czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Narodowy Bank Polski prowadzi również działalność analityczno-badawczą i statystyczną. Pracują nad tym departamenty takie jak: analiz ekonomicznych, badań ekonomicznych i statystyki. Warto wspomnieć, że w rankingu Ideas/Repec w gronie trzydziestu najczęściej cytowanych ekonomistów z Polski dziesięciu jest pracownikami NBP. Badania prowadzone przez bank centralny mają na celu lepsze poznanie mechanizmów polskiej gospodarki. Niewiele osób wie o tej działalności, a jest ona bardzo istotna.

Nie można jednak zapominać również o działalności edukacyjnej i informacyjnej. NBP wspiera szereg projektów z zakresu edukacji ekonomicznej i prowadzi rozbudowaną działalność wydawniczą. Do najważniejszych inicjatyw edukacyjnych Banku należą liczne konkursy ekonomiczne, prowadzenie profili w social mediach czy implementacja aplikacji edukacyjnych. To także program "Ekonomia na co dzień" czy projekt "II Rzeczpospolita. Historia gospodarcza". Edukacji ekonomicznej sprzyja działanie Centrum Pieniądza NBP im. Sławomira S. Skrzypka. To jedyna w swoim rodzaju interaktywna placówka edukacyjno - wystawiennicza o imponującej powierzchni 2 tys. metrów kwadratowych. Wstęp do Centrum Pieniądza jest bezpłatny.

Audycja Akademia Finansów: