CIEKAWOSTKI
Porównanie farb proszkowych i ciekłych - jaka jest różnica?
W produkcji przemysłowej powłoka ochronna decyduje o tym, jak długo element zachowa wygląd i właściwości. Odporność na korozję, promieniowanie UV czy uszkodzenia mechaniczne zależy w dużej mierze od wybranej technologii malowania. Najczęściej stosuje się dwa rozwiązania - proszkowe i ciekłe.
Na pierwszy rzut oka mogą wyglądać podobnie, lecz różnią się sposobem nakładania, trwałością i wpływem na środowisko. Wybór metody zależy od rodzaju podłoża, wymagań eksploatacyjnych oraz możliwości zakładu.
Poniżej omawiamy oba procesy w kontekście ich zastosowania w przemyśle, ze wskazaniem różnic, które w praktyce przesądzają o wyborze.
Czym jest malowanie proszkowe
To metoda, w której pigment w formie drobnego proszku nanoszony jest elektrostatycznie na przewodzące podłoże, a następnie utwardzany w wysokiej temperaturze. Pod wpływem ciepła cząstki łączą się, tworząc jednolitą, gładką lub strukturalną powłokę.
Stosuje się różne rodzaje farb proszkowych - poliestrowe, epoksydowe oraz hybrydowe (https://topopowder.com/farby-proszkowe/). Każdy z nich ma inne właściwości. Farby poliestrowe sprawdzają się na zewnątrz, bo dobrze znoszą promieniowanie UV. Epoksydowe lepiej chronią wewnątrz, gdzie liczy się odporność na chemikalia. Hybrydy łączą cechy obu.
Taka powłoka jest odporna na uderzenia, ścieranie i korozję. Nie wymaga rozpuszczalników, więc proces nie wiąże się z emisją lotnych związków organicznych. Nadmiar proszku można odzyskać i ponownie wykorzystać, co ogranicza straty materiału.
Ograniczeniem jest konieczność utwardzania w piecu. Nie da się w ten sposób malować elementów wrażliwych na temperaturę.
Czym jest malowanie ciekłe
W tej metodzie farba ma formę płynną. Może być na bazie rozpuszczalnika lub wody. Nakłada się ją pistoletem natryskowym, wałkiem albo pędzlem. Po odparowaniu rozpuszczalnika lub wody na powierzchni zostaje cienka warstwa pigmentu i spoiwa.
Proces nie wymaga wysokiej temperatury, dlatego można malować elementy z tworzyw, drewna czy kompozytów. Łatwo też uzyskać nietypowe kolory i efekty specjalne.
Powłoka jest cieńsza niż przy proszkowaniu. Ma mniejszą odporność na uszkodzenia mechaniczne i promieniowanie UV, szczególnie w trudnych warunkach zewnętrznych. Farby ciekłe zawierają lotne związki organiczne, więc wymagają wentylacji i bezpiecznego składowania. Malowanie ciekłe jest powszechne w krótkich seriach produkcyjnych.
Różnice w praktyce
Trwałość i odporność
Proszkowanie tworzy grubszą warstwę niż malowanie ciekłe. Typowa grubość to 2–8 mm, w farbach ciekłych 0,5–1,5 mm. W praktyce przekłada się to na lepszą ochronę przed zarysowaniami, korozją i działaniem czynników atmosferycznych. Dlatego proszkowanie dominuje w elementach narażonych na uderzenia lub pracujących na zewnątrz, np. w miejscach użytku publicznego.
Ekologia
W proszkach nie ma rozpuszczalników, więc proces nie wiąże się z emisją lotnych związków organicznych (VOC). Nadmiar proszku można odzyskać. W malowaniu ciekłym straty materiału są większe, a emisje wymagają dodatkowych zabezpieczeń.
Niektórzy producenci, jak TOPO, opracowują receptury umożliwiające utwardzanie w niższych temperaturach, co dodatkowo zmniejsza zużycie energii.
Koszty i efektywność
Przy dużych wolumenach proszkowanie bywa tańsze w całym cyklu życia powłoki, mimo wyższej inwestycji w sprzęt. Farby ciekłe wygrywają w krótkich seriach i tam, gdzie ważne jest szybkie wdrożenie bez rozbudowanej infrastruktury.
Estetyka
Obie technologie pozwalają uzyskać mat, połysk lub satynę. Farby ciekłe oferują więcej swobody w mieszaniu kolorów na miejscu. Proszki dają jednolitą powierzchnię, wolną od zacieków i pęcherzy.
Zastosowania obu technologii
Malowanie proszkowe wybiera się tam, gdzie priorytetem jest trwałość i odporność na czynniki zewnętrzne. Dotyczy to ogrodzeń, fasad, profili aluminiowych, felg, elementów maszyn rolniczych, paczkomatów czy konstrukcji stalowych. Sprawdza się też w produkcji regałów przemysłowych i sprzętu sportowego, gdzie liczy się odporność na uderzenia i ścieranie.
Malowanie ciekłe jest częstsze przy elementach z materiałów wrażliwych na wysoką temperaturę, takich jak drewno czy tworzywa sztuczne. To także rozwiązanie dla detali wymagających bardzo cienkiej powłoki albo specyficznych efektów kolorystycznych. Stosuje się je w renowacjach, krótkich seriach produkcyjnych oraz tam, gdzie liczy się możliwość szybkiej zmiany koloru bez dużych strat materiału.
Na rynku widać, że obie metody nie konkurują ze sobą wprost, lecz uzupełniają się, odpowiadając na różne potrzeby projektowe i technologiczne.
Podsumowanie
Malowanie proszkowe i ciekłe różnią się procesem nakładania, parametrami użytkowymi oraz wpływem na środowisko. Proszkowanie daje grubszą, odporniejszą powłokę i jest wolne od emisji VOC, ale wymaga wysokiej temperatury utwardzania. Farby ciekłe można stosować na większej liczbie podłoży i łatwiej nimi uzyskać nietypowe kolory, jednak są mniej trwałe i wiążą się z większymi stratami materiału.
Wybór metody zależy od rodzaju elementu, warunków pracy oraz priorytetów producenta. W przemyśle obserwuje się rosnące zainteresowanie rozwiązaniami energooszczędnymi i niskoemisyjnymi, co sprzyja proszkowaniu. Jednocześnie malowanie ciekłe utrzymuje mocną pozycję tam, gdzie elastyczność w doborze koloru i możliwość pracy z delikatnymi materiałami jest decydująca.
